D’fhógair an tAire Cultúir, Ealaíon agus Fóillíochta ó thuaidh, Edwin Poots, ar na mallaibh nach gcuirfí acht Gaeilge i bhfeidhm sa Tuaisceart. Mar thoradh ar an chinneadh seo, tá pionós á ghearradh ar gach Gaeilgeoir sna Sé Chontae, dar le Robert McMillen.
»»»Agus an nasc idir na Sé Chontae agus an Phoblacht ag éirí níos láidre leis, an dtiocfaidh an t-am, a fhiafraíonn Robert McMillen, a bhfeicfidh na paraimíleataigh dhílseacha é seo mar bhagairt.
»»»Tá an scannán [i]Kings[/i], a insíonn scéal cairde a chuaigh ar imirce go Londain sna seachtóidí, le feiceáil i bpictiúrlanna in Éirinn faoi láthair. Tá ardmholadh á fháil aige agus táthar ag rá go bhféadfadh sé a bheith san iomaíocht d’ainmniúchán Oscar. Labhair Robert McMillen le Tom Collins, stiúrthóir an scannáin, le gairid.
»»»Chuir tuarascáil a foilsíodh le déanaí Robert McMillen ag machnamh ar an deighilt idir an dá phobal sna Sé Chontae.
»»»Is drámadóir, úrscéalaí, file, eagarthóir agus scoláire é Robert Welch, an tOllamh le Béarla in Ollscoil Uladh, a bhfuil clú idirnáisiúnta air ach tá dáimh i gcónaí aige leis an Ghaeilge. Labhair Robert McMillen leis an fhear ildánach seo le gairid.
»»»Má chuirtear moltaí maidir leis an ráta pá íosta sa Ríocht Aontaithe i bhfeidhm, beidh na hoibrithe is lú pá sna Sé Chontae thíos go mór leis, a deir Robert McMillen.
»»»Tá go leor fianaise ann go raibh claonpháirteachas leanúnach i gceist idir na fórsaí slándála sna Sé Chontae agus paraimíleataigh dhílseacha ach, mar a mhíníonn Robert McMillen, níl an toil pholaitiúil ann dul i ngleic leis an scannal.
»»»Féachann Robert McMillen siar ar thoghchán tubaisteach Shinn Féin an mhí seo caite.
»»»Is cúis imní é, dar le Robert McMillen, go bhfuil na grúpaí paraimíleatacha Protastúnacha an-ghníomhach go fóill.
»»»Tá sé róluath le rá, dar le Robert McMillen, cén treo ina rachaidh an pholaitíocht sna Sé Chontae.
»»»Tá súil ag Robert McMillen go mbeidh rialtas i gcumhacht a bheidh in ann feidhmiú i gceart, i ndiaidh an toghcháin do Thionól Thuaisceart Éireann ar an 7 Márta.
»»»Anuraidh, ceapadh Martin Dowling, Meiriceánach de bhunadh Éireannach, mar an chéad Ollamh le Ceol Traidisiúnta in Ollscoil na Banríona, Béal Feirste. Labhair Robert McMillen leis an fhidléir, staraí agus socheolaí seo faoina shaol mar cheoltóir agus mar scoláire.
»»»Deir Robert McMillen go raibh sé i gcónaí i gceist ag Sinn Féin tacaíocht a thabhairt do Sheirbhís Phóilíneachta Thuaisceart Éireann, ó aimsir Chomhaontú Aoine an Chéasta ar aghaidh.
»»»Tá polaiteoirí áirithe aontachtacha agus cuid de nuachtáin an phobail sin ag cur go láidir i gcoinne na Gaeilge le tamall anuas, mar a mhíníonn Robert McMillen.
»»»Tá fás as cuimse tagtha ar Thaisce Cheol Dúchais Éireann ó bhunaigh Nicholas Carolan agus Harry Bradshaw é trí bliana déag ó shin. Thug Robert McMillen cuairt ar fhoirgneamh úr an Taisce i lár chathair Bhaile Átha Cliath le gairid agus labhair sé le Carolan faoin obair thábhachtach atá ar bun aige féin agus a fhoireann.
»»»In ainneoin roinnt rudaí diúltacha a bheith ráite aige le tamall anuas, tá an chuma ar an scéal go bhfuil Ian Paisley sásta sa deireadh an chumhacht a roinnt le Sinn Féin, a deir Robert McMillen.
»»»Má éiríonn le páirtithe polaitíochta na Sé Chontae teacht ar chomhréiteach an mhí seo beidh an-rath i ndán do phobal an chuige, a deir Robert McMillen.
»»»Léireoidh tuarascáil Ombudsman na Póilíneachta i dTuaisceart Éireann mar gheall ar dhúnmharú fir óig i 1997 go raibh na fórsaí cosanta ag tabhairt cead a gcinn do bhrathadóirí a rogha rud a dhéanamh. Tuairisc ó Robert McMillen.
»»»Beidh níos mó deiseanna ag dreamanna in Éirinn agus in Albain bheith ag comhoibriú lena chéile sna blianta atá amach romhainn agus tá Robert McMillen den bharúil go bhféadfadh sin dul go mór chun sochair do shochaí Thuaisceart Éireann.
»»»Measann Robert McMillen go bhfuil Sinn Féin an-sásta leis an treo ina bhfuil cúrsaí ag dul sna Sé Chontae agus go bhfuil dearcadh níos dearfaí ag go leor de bhaill an pháirtí ar an Bhord Póilíneachta, fiú.
»»»Tá an scannán [i]The Wind that Shakes the Barley[/i] tar éis díospóireacht a chothú faoi stair na hÉireann ach, dar le Robert McMillen, tá staraithe áirithe ar mian leo neamhaird a thabhairt ar chomhthéacs eachtraí áirithe mar Chogadh na Saoirse.
»»»Thángthas ar thuilleadh fianaise le tamall anuas go raibh claonpháirteachas i gceist idir na fórsaí cosanta agus na dílseoirí sna Sé Chontae. Tuairisc ó Robert McMillen.
»»»Tá anailís déanta i leabhar a foilsíodh le gairid ar na cúiseanna go bhfuil an tOrd Oráisteach á thréigean ag go leor Protastúnach. Chaith Robert McMillen súil ar an fhoilseachán nua seo.
»»»Féachann Robert McMillen ar an éifeacht a bhí ag na stailceanna ocrais 1981 ar shaol polaitíochta na Sé Chontae.
»»»Measann Robert McMillen gur léiriú ab ea na círéibeacha a tharla i lár Bhaile Átha Cliath ag deireadh na míosa seo caite ar an mhíshásamh a bhraitheann go leor daoine le sochaí na hÉireann.
»»»Tá an DUP ag úsáid leithscéal na coiriúlachta chun nach gá dóibh suí síos i Stormont le Sinn Féin agus, dar le Robert McMillen, tá na meáin chumarsáide ó thuaidh agus ó dheas ag foilsiú scéalta atá ag cuidiú leis an pháirtí aontachtach leanstan orthu leis an mhoilleadóireacht.
»»»Tá imní ar na ceardchumainn go gcaillfear na mílte post i seirbhís phoiblí na Sé Chontae sna blianta atá romhainn, mar a mhíníonn Robert McMillen.
»»»Cuirfidh moltaí Státrúnaí Thuaisceart Éireann maidir leis an chóras rialtais áitiúil iachall ar pholaiteoirí ón dá thaobh bheith ag obair as lámh a chéile agus tá Robert McMillen dóchasach go mbeidh tionchar dearfach aige seo ar chúrsaí polaitíochta go fadtéarmach.
»»»Tá go leor de Phrotastúnaigh na Sé Chontae den tuairim go bhfuiltear ag caitheamh níos fearr leis an phobal Caitliceach ná mar atá lena bpobal féin, ach mar a mhíníonn Robert McMillen, léiríonn an taighde nach bhfuil bunús ar bith leis an tuairim seo.
»»»© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil.
Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.