Cartlann
gluais Gluais
EAGRÁN #46 · FEABHRA 2005
CAINT AN tSRÁIDBHAILE

Tá an Ghaeilge faoi bhrú an-mhór sna Gaeltachtaí go léir ach tá an teanga ag scaipeadh ar fud an domhain ag an am chéanna, a bhuí sin leis an teicneolaíocht nua go háirithe.

»»»
Íomhá
AGALLAMH BEO
Caoimhe Ní Laighin

Tá go leor cainte in Éirinn le cúpla bliain anuas ar na táillí arda atá le híoc acu siúd a bhfuil fón póca acu. Labhair Caoimhe Ní Laighin le hIsolde Goggin, Cathaoirleach an Choimisiúin um Rialáil Cumarsáide, agus an bhean a bhfuil sé mar chúram uirthi iomaíocht a chothú san earnáil teileachumarsáide.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/Ó MHEIRICEÁ ANIAR
Tom Deignan

Maraíodh Eamon McEneaney go tragóideach san ionsaí ar an Ionad Trádála Domhanda ach tá a rian fágtha aige ar shaol go leor daoine, mar a mhíníonn Tom Deignan .

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Ciara Nic Gabhann

Tá cuid fuinneog cáiliúil Harry Clarke i gcaife Bewley’s ar Shráid Grafton i mBaile Átha Cliath, a dúnadh ag deireadh mhí na Samhna, ina n-ábhar aighnis idir úinéirí an chaife agus úinéirí an fhoirgnimh, mar a mhíníonn Ciara Nic Gabhann.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN EORAIP
Carmen Rodríguez

Measann Carmen Rodríguez gur ag lorg vótaí breise a bhí Príomh-Aire Thír na mBascach nuair a chuir sé moltaí mar gheall ar thodhchaí an réigiúin faoi bhráid na Parlaiminte i mí na Nollag.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON/AN RÓGAIRE DUBH
Antaine Ó Faracháin

Tá Áine Ní Dhroighneáin as an Spidéal i gConamara díreach ceaptha mar Amhránaí Sean-Nóis Cónaithe in Ionad an Léinn Éireannaigh, Ollscoil na hÉireann, Gaillimh. Labhair Antaine Ó Farachái n léi le gairid.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/SCÉALTA ÓN ASTRÁIL
Dáithí Ó Colchúin

Tá go leor daoine ag tréigean iargúil na hAstráile na laethanta seo ach tá Dáithí Ó Colchúin dóchasach mar sin féin go mairfidh na pobail atá lonnaithe inti.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN tSÚIL NIMHE LE BALOR
Balor

Ba é uncail Bhalor a scríobh an saothar ar a bhfuil The Da Vinci Code le Dan Brown bunaithe.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Breandán Delap

Tá go leor cainte déanta mar gheall ar thodhchaí Aer Lingus le blianta beaga anuas agus neart tuarasálacha scríofa, agus tá sé thar am ag an rialtas cinneadh a dhéanamh, dar le Breandán Delap.

»»»
CÚRSAÍ TEICNEOLAÍOCHTA
Mary Beth Taylor

Ó bunaíodh Wikipedia, an chiclipéid ar líne, sa bhliain 2000, tá na mílte duine ar fud an domhain tar éis ábhar a chur ar fáil dó. Le tamall anuas, áfach, tá saineolaithe áirithe tar éis an suíomh a cháineadh, ag rá nach féidir bheith cinnte go bhfuil an t-eolas atá air cruinn. Fós féin, tá an-ráchairt air, mar a mhíníonn Mary Beth Taylor.

»»»
Íomhá
TEANGA AGUS CULTÚR/DÚSHRAITH NA GAEILGE
Dónall Mac Giolla Easpaig

San alt rialta seo, ceistíonn Beo! duine as eagras, comhlacht nó institiúid de chuid na Gaeilge faoin obair atá á déanamh acu. An mhí seo: Dónall Mac Giolla Easpaig, An Brainse Logainmneacha, An Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta, Baile Átha Cliath.

»»»
LIAM AGUS BAIRBRE
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/SEAL LE LIZ
Liz Curtis

Déanann Liz Curtis cur síos an mhí seo ar chuid de na heachtraí a bhain di agus í ar a bealach go Lucca san Iodáil le freastal ar chúrsa teanga.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Pádraig Mac Éamoinn

Féachann Pádraig Mac Éamoinn ar chuid de na hathruithe atá i ndán don eitlíocht Éireananch sa bhliain atá romhainn.

»»»
CÚINNE NA nEALAÍON/PEANN AR PÁR
Gabriel Rosenstock
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Robert McMillen

Cé go raibh ráiteas Uachtarán na hÉireann faoi fhuath na bProtastúnach ó thuaidh do na Caitlicigh amscaí, ní hionann sin is a rá nach raibh fírinne éigin ag baint leis, dar le Robert McMillen.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ SPÓIRT
Colm Mac Séalaigh

Cothaíonn Gradaim na Réaltaí go leor conspóide gach bliain ach tá Colm Mac Séalaigh go mór i bhfábhar na scéime.

»»»
RANNÓG NA bhFOGHLAIMEOIRÍ/TAISCE FOCAL
Róise Ní Bhaoill, Gordon McCoy

Sa tsraith seo, cuireann Róise Ní Bhaoill agus Gordon McCoy cora cainte agus focail i láthair atá le fáil sa Ghaeltacht ach nach mbeadh ar eolas ag mórán de lucht foghlamtha na Gaeilge. Díríonn siad ar théama faoi leith gach mí. An mhí seo: ag glanadh an tí.

»»»
Íomhá
TEANGA AGUS CULTÚR
Stiofán Ó Direáin

Féachann Stiofán Ó Direáin siar ar shaol Sheoirse Uí Bhroin, dlúthchara dá chuid agus duine a rinne a chion féin don Ghaeilge, a cailleadh i Londain ar an chéad lá den bhliain úr.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS
Ruth Nic Giolla Iasachta

Nuair a thug Ruth Nic Giolla Iasachta cuairt ar chathair na Ginéive roimh an Nollaig bhlais sí bia blasta agus fuair sí an-léargas ar chultúr na ndaoine.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tony Birtill

Tá ceangal le fada ag an Derry Club, eagraíocht dhílseach i Learpholl, leis an Ulster Volunteer Force (UVF), ceangal a dtugann na meáin agus na polaiteoirí neamhaird air, dar le Tony Birtill.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Uinsionn Mac Dubhghaill

Tharla go leor rudaí éagóracha in Éirinn, thuaidh agus theas, le linn na haoise seo caite nár cheart dúinn, dar le hUinsionn Mac Dubhghaill , a ligean i ndearmad.

»»»

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.