Tá áit faoi leith ag an iargúil i gcultúr agus i litríocht na hAstráile. Tá an scéal inste ag Banjo Patterson, Henry Lawson -agus ag tuilleadh de scríbhneoirí móra na tíre - faoi na héachtaí a rinne daoine ar nós the Man from Snowy River, Clancy of the Overflow agus daoine nach iad. Is leis an traidisiún céanna a bhaineann “Waltzing Matilda”, an t-amhrán náisiúnta neamhoifigiúil faoi ghadaí caorach a bháigh é féin i bpoll uisce nuair a bhí na póilíní sa tóir air.

Ní scéalta áiféiseacha ar fad iad seo. Tá cuid acu bunaithe ar dhaoine a bhí beo sa naoú céad déag nó ag tús an fichiú céad, ar nós Jack Riley ("the Man from Snowy River") agus a chumas leis na capaill. Tá léargas eile tugtha ar an iargúil ag péintéirí ar nós Sidney Nolan, Russell Drysdale agus Albert Namatjira.

Ach faoi láthair, tá an iargúil go mór faoi bhrú. Tá go leor daoine ag rá go bhfuil deireadh ag teacht lena ré agus nach bhfuil i ndán di ach an bás. Is cinnte go bhfuil bailte beaga san iargúil ag fáil bháis. Tá go leor de na daoine óga ag imeacht go dtí na cathracha le haghaidh oibre agus oideachais, le haghaidh craice, ceoil agus siamsa - rudaí nach bhfuil le fáil go héasca istigh faoin tír. Baineann sé seo go speisialta leis na mná óga - tá oideachas agus obair ag teastáil uathu agus níl siad sásta níos mó le saol an fheilméara. Fágann sé sin nach bhfuil mórán seans ag na fir óga bualadh le mná a d’fhéadfaidís a phósadh. Eagraítear cóisirí in áiteacha san iargúil le seans a thabhairt dóibh bualadh lena chéile ach is minic seisear nó seachtar fear do chuile bhean.

Tá comharthaí eile le feiceáil freisin. Tá bancanna agus eagraíochtaí eile ag imeacht. Tá a fhios ag na bancanna go bhfuil sé i bhfad níos éasca dóibh brabach mór a dhéanamh sna cathracha. Má tá ar dhaoine dul chuig bailte atá níos mó le haghaidh seirbhísí bainc, is ann a dhéanfas siad a gcuid siopadóireachta. Fágann sin níos mó brú an na siopadóirí sna bailte beaga agus tá a rian le feiceáil - tá cuid mhaith acu tar éis dúnadh le blianta beaga anuas.

Tá deacrachtaí ag baint freisin le seirbhísí sláinte. Is iomaí baile san iargúil nach féidir leo dochtúir nua a fháil nuair a imíonn duine eile. Tá seifteanna éagsúla triailte ag áiteacha éagsúla chun dochtúirí a mhealladh - tithe gan chíos, cuir i gcás - ach ní éiríonn lena leithéid i gcónaí. Chomh maith leis sin, tá na seirbhísí ospidéil is fearr le fáil sna cathracha móra. Tá míbhuntáistí eile ag baint leis an iargúil - tinte mar shampla, mar a bhí le feiceáil coicís ó shin i Leithinis Eyre san Astráil Theas, áit ar maraíodh naonúr sna tinte a scrios cuid mhaith den leithinis sin.

Is cinnte go bhfuil an iargúil faoi bhrú. Ach is minic é faoi bhrú cheana agus tháinig sé slán - ó thriomach, bochtanas agus dífhostaíocht. Tá comharthaí ann go dtiocfaidh an t-am seo freisin. Cé go bhfuil na bancanna móra ag imeacht, tá bancanna réigiúnacha á mbunú ina n-áit. Tá cuid de na daoine ag iontú ar an turasóireacht go páirtaimseartha nó go lánaimseartha le slí bheatha a bhaint amach.

B’fhéidir go bhfuil deacrachtaí ann faoi láthair - ach níl deireadh le spiorad na hiargúlach ná baol air.

Tá Dáithí Ó Colchúin ina chónaí i Sydney. Is as an gCeathrú Rua i gConamara ó dhúchas é.