Cartlann
gluais Gluais
EAGRÁN #14 · MEITHEAMH 2002
CAINT AN tSRÁIDBHAILE

Má leanann meath na Gaeilge, mar atá sé léirithe i dTuarascáil Choimisiún na Gaeltachta, ag an ráta céanna is a bhí le caoga bliain anuas, ní bheidh aon Ghaeltacht ann i gceann trí ghlúin eile.

»»»
Íomhá
AGALLAMH BEO
Éamonn Ó Dónaill

Tá tríocha bliain caite ag Cathal Mac Coille i mbun na hiriseoireachta agus tá meas air go forleathan mar scríbhneoir agus mar chraoltóir. Labhair sé le hÉamonn Ó Dónaill faoina chuid oibre le RTÉ agus faoi bhfuil i ndán don tseirbhís sin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/Ó MHEIRICEÁ ANIAR
Tom Deignan

Bhí go leor searmanas ar siúl le cúpla seachtain anuas i gcuimhne orthu siúd a cailleadh san ionsaí sceimhlitheoireachta ar Nua-Eabhrac i mí Mheán Fómhair anuraidh. I measc na ndaoine a rabhthas ag cuimhneamh orthu ag na hócáidí sin, bhí póilín de bhunadh Éireannach, Stephen Driscoll. Tuairisc ó Tom Deignan.

»»»
TEANGA AGUS CULTÚR
Christoph Wendler

Is minic daoine ag gearán faoi dhul an Bhéarla a bheith ar an nGaeilge a labhraítear na laethanta seo ach tá go leor daoine buartha faoi thionchar na teanga sin ar an nGearmáinis chomh maith, Christoph Wendler ina measc.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN EORAIP
Roberta Stefan

Bhí roinnt dúnmharuithe i mbéal an phobail san Iodáil le dhá bhliain anuas de bharr gur daoine óga a bhí freagrach astu nó ina n-íospartaigh. Nuair a tharlaíonn rud éigin uafásach, bíonn sé deacair go minic ag an phobal sa tír glacadh leis go bhféadfadh duine dá gcuid féin a bheith ciontach. Tuairisc ó Roberta Stefan.

»»»
TEANGA AGUS CULTÚR/AN GHAEILGE I gCÉIN
AnneMarie Uí Chonaill

Is as Toulouse i ndeisceart na Fraince í AnneMarie Uí Chonaill agus tá spéis aici sa Ghaeilge le fiche bliain anuas. Míníonn sí anseo cén fáth ar fhoghlaim sí an teanga agus cén chaoi a bhfanann sí i dteagmháil léi ó lá go lá.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/SCÉALTA ÓN ASTRÁIL
Dáithí Ó Colchúin

Cé gur bhain Timor Thoir neamhspleáchas amach le déanaí, tá go leor deacrachtaí le sárú ag an tír san am atá romhainn, mar a mhíníonn Dáithí Ó Colchúin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN tSÚIL NIMHE LE BALOR
Balor

In ainneoin gur éirigh go maith le Sinn Féin san olltoghchán is annamh, dar le Balor, a bhíonn cuma shásta orthu. Míníonn sé go heisiach anseo cén fáth a bhfuil an scéal amhlaidh agus díríonn sé ar cheisteanna tromchúiseacha eile chomh maith atá i mbéal an phobail.

»»»
Íomhá
TEANGA AGUS CULTÚR/DÚSHRAITH NA GAEILGE
Ciarán Hegarty

San alt rialta seo, ceistíonn Beo! duine as eagras, comhlacht nó institiúid de chuid na Gaeilge faoin obair atá á déanamh acu. An mhí seo: Ciarán Hegarty, Aonad na Gaeilge, an BBC (Béal Feirste).

»»»
TEANGA AGUS CULTÚR
Emer Ní Bhrádaigh

Léirigh taighde a rinne Emer Ní Bhrádaigh le déanaí go bhfuil go leor de na fadhbanna céanna luaite sa tuarascáil a d’fhoilsigh Coimisiún na Gaeltachta i mbliana is a bhí sa cheann a d’fhoilsigh an chéad choimisiún go luath tar éis bhunú an tSaorstáit.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tony Birtill

Tá baint ag Tony Birtill le hócaid a bheidh ar siúl i bhFrongoch na Breataine Bige ag deireadh na míosa seo nuair a nochtfar leacht i gcuimhne ar na príosúnaigh Éireannacha a chaith seal ansin roimh bhunú Shaorstát na hÉireann. In alt na míosa seo, tá cur síos aige ar stair roinnt de na daoine a bhí faoi ghlas ansin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Dónall Ó Maolfabhail

Chuir brúidiúlacht na nGardaí le linn agóide i mBaile Átha Cliath ar an 6 Bealtaine alltacht ar go leor daoine. Tá mí-iompar á chur i leith na nGardaí go rialta le roinnt blianta anois, áfach, mar a mhíníonn Dónall Ó Maolfabhail.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/LITIR AS BÉAL FEIRSTE
Liz Curtis

Míníonn Liz Curtis na fáthanna a bhfuil oiread fadhbanna sóisialta i dtuaisceart Bhéal Feirste.

»»»
AR NA SAOLTA SEO
Robert McMillen
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON/AN RÓGAIRE DUBH
Antaine Ó Faracháin

Tá Antaine Ó Faracháin an-tógtha le halbam nua Bhreanndáin Uí Bheaglaoich, Oíche go Maidean, a eisíodh le déanaí.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS/LAETHANTA SAOIRE
Gabriel Rosenstock

Bhuaigh Gabriel Rosenstock turas timpeall an domhain do bheirt an bhliain seo caite. Chaith sé féin agus a bhean Eithne nach mór trí mhí ag taisteal agus thug siad cuairt ar shé thír éagsúla san Áis, i Meiriceá Thuaidh agus Meiriceá Theas. Sa sliocht seo as leabhar atá á scríobh aige faoi na heachtraí a tharla dóibh le linn an turais, tá cur síos aige ar an tSeapáin, an tríú tír ar stop siad inti.

»»»
CÚINNE NA nEALAÍON/PEANN AR PÁR
Joe Steve Ó Neachtain

Sliocht as úrscéal nua le Joe Steve Ó Neachtain.

»»»
Íomhá
SPÁRÁLAÍ SCÁILEÁIN

Tugann Beo! cuairt ar Ghaeltacht Chonamara i gContae na Gaillimhe arís an mhí seo.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ SPÓIRT
Colm Mac Séalaigh

Tá Colm Mac Séalaigh den tuairim go bhfuil an iomarca béime ar an traenáil i gcás na gcluichí Gaelacha agus go bhfuil seans ann go bhfuiltear ag déanamh an-dochar fisiciúil do na himreoirí.

»»»
Íomhá
RANNÓG NA bhFOGHLAIMEOIRÍ/TAISCE FOCAL
Róise Ní Bhaoill, Gordon McCoy

Sa tsraith seo, cuireann Róise Ní Bhaoill agus Gordon McCoy cora cainte agus focail i láthair atá le fáil sa Ghaeltacht ach nach mbeadh ar eolas ag mórán de lucht foghlamtha na Gaeilge. Díríonn siad ar théama faoi leith gach mí. An mhí seo: teach na faire, gnásanna ag baint leis an bhás.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ TEICNEOLAÍOCHTA
Diarmaid Mac Mathúna

Cuireann Diarmaid Mac Mathúna comhairle ar thuismitheoirí a bheadh ag smaoineamh ríomhaire a cheannach dá bpáistí agus féachann ar chuid den ábhar atá ar fáil don dream óg.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Robert McMillen

Tá baill áirithe d’Fhianna Fáil ag caint ar chomhoibriú níos fearr a chothú idir iad féin agus an SDLP. Fiafraíonn Robert McMillen an bhfuil sé seo ag tarlú de bharr go bhfuil Sinn Féin ag éirí níos láidre mar pháirtí.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Ciara Nic Gabhann

Thug Ciara Nic Gabhann cuairt ar Thaispeántas Bliantúil an Acadaimh Ríoga Ibeirnigh (RHA) le gairid agus chuir an méid saothar a bhí le feiceáil ann mearú uirthi.

»»»

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.