Cartlann
gluais Gluais
EAGRÁN #117 · EANÁIR 2011
CAINT AN tSRÁIDBHAILE
Íomhá
AGALLAMH BEO
Seosamh Mac Muirí

Comharthaí ‘dátheangacha’ a chrochadh sa Ghaeltacht, loiceadh ar na bannaí/ titim na hÉireann as an €uro agus díluacháil roimh an olltoghchán, an ceardchumainn chearta iad na ‘white collar unions’? Bhuail Seosamh Mac Muirí chun cainte le Seosamh Ó hUiginn, FPE, i ndeireadh na Nollag chun a cheistiú faoi na hábhair thuas agus faoi ábhair nach iad.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Breandán Delap

Léiríonn comhaid stáit atá díreach scaoilte saor anois faoin ‘riail tríocha bliain’ ag an Chartlann Náisiúnta go raibh seachadadh litreacha le seoltaí Gaelacha ina chonspóid idir údaráis phoist na hÉireann is na Breataine ag deireadh na seachtóidí. Amharcann Breandán Delap ar a bhfuil luaite i gcomhaid an rialtais faoi.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Donncha Ó hÉallaithe

Litir oscailte atá seolta ag ár gcolúnaí Donncha Ó hÉallaithe chuig ceannaire Fhine Gael,Enda Kenny T.D. Léiríonn sé a imní sa litir faoin tionchar a d’fhéadfadh a bheith ag plean Fhine Gael, deireadh a chur le éigeantas na Gaeilge san Ardteist, cé go ndeir sé go n-aontaíonn sé leis an bpolasaí i bprionsabal!

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Alex Hijmans

D’éirigh uachtarán na Brasaíle, Lula, as oifig ar an 1 Eanáir tar éis ocht mbliana a d’athraigh a thír ó bhun go barr. Breathnaíonn Alex Hijmans siar ar shaol agus ar réimeas dhuine de na ceannairí polaitiúla is mó a bhfuil ardmheas orthu ar domhan.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tony Birtill

Ógánaigh amhulchacha dífhostaithe gríosaithe faoin teideal ‘Irish’ le daoine a mharú i sráidbhailte bochta na hIaráice agus na hAfganastáine? An mar sháirsint earcaíochta a rachaidh Banríon Shasana ar cuairt go hÉirinn a fhiafraíonn Tony Birtill?

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ TEICNEOLAÍOCHTA
Roseanne Smith

leideanna comhairle ag Roseanne Smith duit más ag plé leis an bpobal a bhíonn tú. Dála an scéil, ar mhaith leat do shiopa féin a chruthú ar Facebook? B’fhéidir gur seo é an tús a raibh tú ag fanacht leis.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Breandán Delap

Cíorann Breandán Delap cuid de na hathruithe is suntasaí atá déanta ins an leagan chríochnúil den Straitéis Fiche Bliain don Ghaeilge 2010 le hais na Dréachstraitéise a chuaigh roimhe.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS
P.J. Mac Gabhann

Beidh muintir na Fraince ag díriú a n-aird i mbliana ar an té sin sa chomharsain nach gcuimhnítear air de ghnáth. Míníonn PJ Mac Gabhann san alt seo gurb é an t-uaigneas námhaid mhuintir na Fraince an bhliain seo.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Ciara Nic Gabhann

Beidh baint níos dlúithe ag Cathair Dhoire le saol na healaíne feasta, chan as a bhfuil curtha i gcrích cheana féin amháin é, ach as ucht a bhfuil ar na bacáin, faoi cheann dhá bhliana go háirithe, nuair a lonnófar Duais Turner sa chathair sin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN tSÚIL NIMHE LE BALOR
Balor

Bhí Balor na Fadfhulaingthe faoi bhrú treoir na Bliana Úire a sholáthar do lucht léite na liarlóige seo, Beo ar Éigean agus é ag iarraidh fanacht glan ar na cantaláin a chuireann a gcuid ama amú á léamh. Is é a gháir chatha feasta: Éalaímis as an Duibheagán!

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ SPÓIRT
Colm Mac Séalaigh

Is maith le Colm Mac Séalaigh an dírbheathaisnéis a foilsíodh deireadh 2010, ’If You Don’t Know Me, Don’t Judge Me’. Is ó bhéal Dan Shanahan, iománaí Phort Láirge, a tháinig cuntas an leabhair.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Maidhc Ó Cathail

Tugann Maidhc Ó Cathail a thuairim san alt seo ar leabhar nua M. Shahid Alam, Ollamh le hEacnamaíocht i mBoston. Imeallú SAM agus tubaiste don phobal Giúdach atá ag titim amach mar gheall ar an ‘obliterating the hopes of another people’ atá ar siúl sa Mheán-Oirthear le dhá ghlúin anuas.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Ciarán Mac Aonghusa

Cíorann Ciarán Mac Aonghusa siocair na mí-úsáide laistigh den Eaglais Chaitliceach, gné na haontumhachta, gné is féidir a rianú i bhfad siar ach, gné nár thosaigh le tús na Críostaíochta mar sin féin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Robert McMillen

Feidhmítear feidhmeannascad é is fiú é? Tá Robert McMillen den bharúil gur mithid don Fheidhmeannas anois thar ariamh cheana cromadh chun oibre agus a fhiúntas a chruthú do na daoine atá ar easpa uisce le rófhada.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tomás Ó hAodha

Ní scéal ruin é nuair a bhíonn a fhios ag Wikileaks! Chaith Tomás Ó hAodha súil ar scéal Julian Assange, fear atá diongbháilte ina chuid prionsabal agus fear a bhfuil líomhaintí tromchúiseacha curtha ina choinne sa tSualainn.

»»»
Íomhá
THALL IS ABHUS
Aoife Uí Fhaoláin

Dá giorra turas Aoife Uí Fhaoláin ar an Tansáin, chuaigh an tír agus a muintir i bhfeidhm go mór uirthi. Chonacthas di corrchosúlacht idir sean-nósanna na hÉireann agus roinnt de chleachtais na Tansáine.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/SCÉALTA ÓN ASTRÁIL
Bearnaí Ó Doibhlin

Goirt agus machairí faoi uisce, éileamh feirmeoirí na hÉireann ar fhaoiseamh, nó go fiú ar chúiteamh, as an drochaimsir? Sin an cith a d’fhliuch an saol, mar a léiríonn Bearnaí Ó Doibhlin san alt seo as an Astráil.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/Ó MHEIRICEÁ ANIAR
Brian Ó Broin

An té a eitlíonn isteach go Meiriceá agus atá dall ar easpa chóras traenach mar is eol dúinn a leithéid in Éirinn é, tá sé i gcontúirt corrbhotún a dhéanamh ina chuid socruithe taistil i rith a sheal i Meiriceá. Tá an focal rabhaidh ag Brian Ó Broin san alt seo.

»»»

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.