Cartlann
gluais Gluais
EAGRÁN #53 · MEÁN FÓMHAIR 2005
CAINT AN tSRÁIDBHAILE

léargas an-mhaith á thabhairt sa chlár teilifíse “Rip-Off Ireland”, atá á chraoladh ar RTÉ faoi láthair, ar chomh neamhinniúil is atá go leor de pholaiteoirí na hÉireann.

»»»
COMÓRTAIS
Caoimhe Ní Laighin

Déanfaidh an tAire Oideachais Mary Hanafin tionscadal nua de chuid Ionad na dTeangacha, Ollscoil na hÉireann, Má Nuad a sheoladh ag tús na míosa seo a bhfuil sé mar aidhm aige cur ar chumas foghlaimeoirí fásta Gaeilge cáiliocht a bhaint amach ag a mbeidh aitheantas Eorpach. Labhair Caoimhe Ní Laighin le Stiúrthóir an ionaid, Anna Ní Ghallachair, faoin tionscadal seo agus faoin obair cheannródaíoch eile atá idir lámha aici féin agus ag a foireann.

»»»
Íomhá
AGALLAMH BEO
Robert McMillen

Tá cáil ar Bhrian Vallely mar ealaíontóir ach tá baint mhór aige leis an cheol traidisiúnta ina cheantar dúchais, Ard Mhacha, le blianta fada anois. Labhair sé le Robert McMillen faoin dá phaisean is mó atá aige ina shaol.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON/AG LÉAMH DOM
Antain Mag Shamhráin

Féachann Antain Mag Shamhráin ar shaothair chritice de chuid a Bhéarla nach bhfuil a leithéid le fáil sa Ghaeilge, rud atá cur baic ar fhorbairt na litríochta, dar leis.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/Ó MHEIRICEÁ ANIAR
Tom Deignan

Tá Tom Deignan an-tógtha le leabhar nua leis an iriseoir Gwendolyn “Wendy” Bounds ina míníonn sí an chaoi ar éirigh léi sólás a fháil i gceantar tuaithe i Stát Nua-Eabhrac tar éis 9/11.

»»»
CÚINNE NA nEALAÍON
Ciara Nic Gabhann

níos mó grianghraf á dtógáil anois ná mar a bhí riamh, ach an grianghrafadóirí níos fearr muid na laethanta seo, a fhiafraíonn Ciara Nic Gabhann.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Rónán Mac Raois

Beidh dhá fhéile drámaíochta ar siúl in ionad axis i mBaile Munna i mBaile Átha Cliath le linn na míosa seo agus na míosa seo chugainn. Tugann Rónán Mac Raois, atá bainteach leo, eolas mar gheall ar an dá imeacht seo.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON
Alastar Mac Aongusa

Tá baint ag Alastar Mac Aongusa ó Mhaoin Bharra an Teampaill i mBaile Átha Cliath le comhdháil idirnáisiúnta a bheas ar siúl sa Bhreatain Bheag an mhí seo chugainn agus é mar sprioc aici comhoibriú a chothú idir ealaíontóirí agus eagraíochtaí cultúrtha ar an dá thaobh de Mhuir Éireann.

»»»
Íomhá
TEANGA AGUS CULTÚR/AN GHAEILGE I gCÉIN
Lorcán Mac Gabhann

An mhí seo caite, sheol Glór na nGael comórtas nua Gaeilge atá dírithe ar dhreamanna atá ag cur na Gaeilge chun cinn thar lear. Bhí Lorcán Mac Gabhann, Ceannasaí na heagraíochta, i láthair ag an seoladh, a bhí ar siúl le linn fhéile Éireannach Milwaukee, Irish Fest.

»»»
Íomhá
CÚINNE NA nEALAÍON/AN RÓGAIRE DUBH
Antaine Ó Faracháin

Bhí an t-amhránaí traidisiúnta Muiris (Mossie) Ó Scanláin tagtha ar ais arís ón Astráil go dtí a bhaile dúchais, Baile an Lochaigh i nGaeltacht Chorca Dhuibhne, le déanaí agus an dara dlúthdhiosca, Gan Teorainn, faoina ascaill aige. Labhair Antaine Ó Faracháin leis faoin albam nua seo agus faoina shaol mar amhránaí.

»»»
CÚINNE NA nEALAÍON/AN RÓGAIRE DUBH
Antaine Ó Faracháin

Bhí aithne ag Antaine Ó Faracháin le fada ar an amhránaí Frank Harte as Séipéal Iosóid i mBaile Átha Cliath a fuair bás ag deireadh na míosa seo caite.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/SCÉALTA ÓN ASTRÁIL
Dáithí Ó Colchúin

Chas Príomh-Aire na hAstráile, John Howard, agus baill den rialtas le ceannairí Ioslamacha na tíre an mhí seo caite ach ní raibh na dreamanna is radacaí i measc na n-eagraíochtaí a fuair cuireadh, mar a mhíníonn Dáithí Ó Colchúin.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/AN tSÚIL NIMHE LE BALOR
Balor

Chaith Balor cúpla lá pléisiúrtha i measc réaltaí na Gaeilge ag an Irish Fest i Milwaukee Mheiriceá an mhí seo caite.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Breandán Delap

na nuachtáin thablóideacha in Éirinn níos sásta ná mar a bhí riamh daoine a chéasadh agus neamhaird a thabhairt ar a bpríobháideacht, dar le Breandán Delap.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ TEICNEOLAÍOCHTA
Liam Upton

Tá Liam Upton an-tógtha leis an gciclipéid ar líne, Wikipedia, agus leis an leagan Gaeilge, Vicipéid, atá ar fáil le roinnt blianta anois.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Dónall Ó Maolfabhail

Tá polaiteoirí de chuid an fhreasúra ag cur an-bhrú ar an rialtas maidir le drochiompar i measc bhaill den Gharda Síochána ach is iadsan a thug ardú céime do chuid de na Gardaí a bhfuiltear in amhras orthu faoi láthair, mar a mhíníonn Dónall Ó Maolfabhail.

»»»
Íomhá
TEANGA AGUS CULTÚR/DÚSHRAITH NA GAEILGE
Meta Uí Mháille

San alt rialta seo, ceistíonn Beo! duine as eagras, comhlacht nó institiúid de chuid na Gaeilge faoin obair atá á déanamh acu. An mhí seo: Seosamh Mac Donnacha, Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge, Ollscoil na hÉireann, Gaillimh.

»»»
LIAM AGUS BAIRBRE
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO/SEAL LE LIZ
Liz Curtis

Thug Liz Curtis cuairt ar cheantar in Albain le gairid a bhfuil ceangal láidir aige le Nova Scotia i gCeanada.

»»»
AR NA SAOLTA SEO
Pádraig Mac Éamoinn

Measann Padraig Mac Éamoinn go bhfuil seans maith ann go mbeidh traenacha ardluais le fáil sa Bhreatain taobh istigh de roinnt blianta.

»»»
CÚINNE NA nEALAÍON/PEANN AR PÁR
Diarmuid Johnson
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Robert McMillen

Tá Robert McMillen den bharúil nach bhfuil na póilíní sna Sé Chontae róbhuartha faoin aighneas fuilteach atá ar siúl idir an UVF agus an LVF, in ainneoin go bhfuil daoine neamhchoireacha á marú.

»»»
Íomhá
CÚRSAÍ SPÓIRT
Colm Mac Séalaigh

Ní raibh an córas smachta a bhí ag Cumann Lúthchleas Gael roimhe seo foirfe ach ar a laghad bhí sé i bhfad níos soiléire ná an córas atá i bhfeidhm faoi láthair, dar le Colm Mac Séalaigh.

»»»
Íomhá
RANNÓG NA bhFOGHLAIMEOIRÍ/TAISCE FOCAL
Róise Ní Bhaoill, Gordon McCoy

Sa tsraith seo, cuireann Róise Ní Bhaoill agus Gordon McCoy cora cainte agus focail i láthair atá le fáil sa Ghaeltacht ach nach mbeadh ar eolas ag mórán de lucht foghlamtha na Gaeilge. Díríonn siad ar théama faoi leith gach mí. An mhí seo: tragóid i dteaghlach.

»»»
Íomhá
TEANGA AGUS CULTÚR
Áine Ní Chonghaile

Beidh an-ráchairt ar aistritheoirí a bhfuil Gaeilge mhaith acu sna blianta atá amach romhainn, mar a mhíníonn Áine Ní Chonghaile, stiúrthóir an chomhlachta Europus Teoranta atá ag tairiscint trí chúrsa dóibh siúd ar mian leo an cheird a fhoghlaim.

»»»
THALL IS ABHUS/LAETHANTA SAOIRE
Máire Ní Chuagáin

Chaith Máire Ní Chuagáin dhá mhí ag obair go deonach i dteach cónaithe do pháistí i nGána i Márta agus Aibreáin 2005. Miníonn sí anseo cén fáth a ndeachaigh an tír i bhfeidhm go mór uirthi.

»»»
Íomhá
AR NA SAOLTA SEO
Tony Birtill

Cuireadh fáilte mhór roimh Tony Birtill agus a chomhchnocadóirí i nGleann Cholm Cille ach tá daoine áirithe sa tír, feirmeoirí go háirithe, níos doicheallaí roimh thurasóirí.

»»»
AR NA SAOLTA SEO
Uinsionn Mac Dubhghaill

D’fhreastail Uinsionn Mac Dubhghaill ar chomhdháil faoi bhunreacht na hEorpa an mhí seo caite agus chuala sé cainteoirí éagsúla ag míniú cad iad na bacanna atá roimh fhiontraithe aonair na hEorpa, bacanna nach bhfuil i gceist sna Stáit Aontaithe.

»»»

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.