100
An líon daoine atá ag léamh Beo! faoi láthair
Arna fhoilsiú ag Oideas Gael
Eolas agus teagmháil
About and contact
Tá Muireann Ní Bhrolcháin ar dhuine de na príomhdhaoine atá bainteach leis an fheachtas atá ar siúl le tamall anuas chun mótarbhealach an M3 a bhogadh níos faide ar shiúl ó Chnoc na Teamhrach i gContae na Mí. Labhair sí le hÉamonn Ó Dónaill faoin fheachtas seo agus na cinn eile a raibh sí bainteach leo cheana, faoin drochmheas atá aici ar pháirtí Fhianna Fáil agus faoina saol mar scoláire Sean-Ghaeilge.
»»»Cé gur tógadh an gearrscéalaí, úrscéalaí, drámadóir agus léirmheastóir Éilís Ní Dhuibhne i mBaile Átha Cliath tá oiread scríofa aici i nGaeilge is atá sa Bhéarla. Labhair sí le hÉamonn Ó Dónaill faoin dúshlán a bhaineann le bheith ag scríobh i mionteanga agus faoin úrscéal nua dá cuid a foilsíodh le gairid.
»»»Sa tsraith seo, tugann Beo! cuairt ar Ghaeltachtaí na hÉireann. In alt na míosa seo, tá cur síos ag Mícheál Ó Ceallaigh ar Thír an Fhia, Conamara.
»»»Labhair Ciara Nic Gabhann le Mark Curran, grianghrafadóir a mbeidh taispeántas dá shaothar le feiceáil i mBaile Átha Cliath i rith mhí an Mhárta.
»»»Bhí aithne ag Antaine Ó Faracháin le fada ar an amhránaí Frank Harte as Séipéal Iosóid i mBaile Átha Cliath a fuair bás ag deireadh na míosa seo caite.
»»»D’fhoghlaim Mairéad Ní Mhaonaigh, an fidléir agus amhránaí leis an ngrúpa Altan, a cuid ceoil óna hathair Francie agus ó fhidléir clúiteach eile as Dún na nGall, Dinny McLaughlin. Tá meas aici ar amhráin chomh maith agus tá cláracha raidió agus teilifíse faoin gceol traidisiúnta curtha i láthair aici i gcaitheamh na mblianta freisin. Labhair Antaine Ó Faracháin léi le gairid.
»»»Tá na blianta fada caite ag Adi Roche, arb as Cluain Meala ó dhúchas di, i mbun feachtais ar son dí-armála núicléiche agus cúiseanna eile. Is í an chúis is mó a bhfuil sí i ndiaidh a bheith bainteach léi le dhá bhliain is fiche anuas, áfach, ná feasacht a chruthú i leith fhulaingt pháistí Shearnóbail agus is chuige sin a bhunaigh sí The Chernobyl Children’s Project ag tús na nóchaidí. Agus clár faisnéise faoi obair na heagraíochta seo le bheith craolta ar RTÉ 1 an mhí seo, labhair Caoimhe Ní Laighin leis an mbean feachtais dhíograiseach dhothuirsithe seo.
»»»Bronnadh duaiseanna Chomórtais Liteartha an Oireachtas sa Cheoláras Náisiúnta ag tús mhí Dheireadh Fómhair. D’éirigh le Sadhbh Ní Cheallaigh, arb as an gCeathrú Rua di, duais chomórtas na hiriseoireachta idirlín a bhuachan. Seo é an t-alt lenar bhuaigh Sadhbh, atá sé bliana déag d’aois, an comórtas.
»»»Is fada sráidbhailte na Gaeltachta ina gcrann taca ag teanga na Gaeilge. Anois, san aon léim amháin, tá caint agus nuacht na nGael i ndiaidh dul i mbéal pobail sráidbhaile eile, is é sin, ‘sráidbhaile an domhain’, mar is minic a thugtar air. Is fada taithí againn gurb iad pobail an Bhéarla agus teangacha domhanda eile amháin a bhíonn ag caint lena chéile trína leithéidí d’ollmheáin fhíse agus leictreonacha ach, le blianta beaga anuas, is suntasach mar atá fáil na mionteangacha ar acmhainní an idirlín imithe i méid agus anois tá an meáisín míorúilteach céanna i ndiaidh sinne, Gaeilgeoirí, a chur faoina chomaoin arís.
»»»Is ar scáth a chéile a mhaireann na tíortha agus athróidh an tSín, bealach amháin nó eile, le himeacht ama dar le Ciarán Mac Aonghusa.
»»»Bhí aithne mhaith ag Tony Birtill ar Sheán Savage, an ball den IRA a mharaigh fórsaí na Breataine i nGiobráltar fiche bliain ó shin. San alt seo, déanann sé cur síos ar an am a chaith siad le chéile i dTír Chonaill agus i mBéal Feirste.
»»»Deir Pat Butler go mbíonn fiúntas le brath sna scannáin arís i ndiaidh airc na Nollag nuair a plúchadh na scáileáin le truflais orainn.
»»»Ceapadh Diarmuid Johnson ina fhile árais i Rhos-y-Gilwen sa mBreatain Bhig. Cén t-ionadh a bhí air nuair a chonaic sé roimhe an chéad oíche amhrán Phádraig Uí Mhileadha, cóirithe i bhfráma.
»»»Caitheann Balor a shúil ar imeachtaí sa tír le tamall anuas.
»»»Caitheann Donncha Ó hÉallaithe súil siar ar an damhsa ag Club na Féile le linn Oireachtas na Gaeilge i gCorcaigh agus ardaíonn sé an cheist: an bhfuil deireadh ag tíocht leis an gcéilí traidisiúnta?
»»»Turas nua sa Mhúsaem
»»»Do Ghaeltacht ar Líne, (Suíomh Idirlín agus Suíomh Soghluaiste)
»»»© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.