Antaine Ó Faracháin: A Youenn, a chara, cé as tú ó dhúchas?

Youenn Bothorel: Is as St. Brieuc mé, gar do chósta thuaidh na Briotáine, idir Roscoff agus St. Malo.

AÓF: Cén chaoi ar tharla sé go bhfuil tú ag obair sa tír seo?

YB: An ceol Gaelach is cúis leis sin. Mheall sin, agus na smaointe rómánsacha a bhí agam faoin tír, anall mé! Tá mé anseo ó shin i leith.

AÓF: Cén chaoi ar thosaigh tú ag déanamh fidleacha?

YB: Bhuel, nuair a chríochnaigh mé mo chuid scolaíochta, níor theastaigh uaim freastal ar an ollscoil. Bhí mé ag seinm ceoil cheana féin. Mar sin de, shíl mé gurbh fhearr liom foghlaim conas fidleacha a dhéanamh.

AÓF: Cén áit a ndearna tú do chuid traenála mar sin?

YB: Rinne mé cúrsa ceithre bliana i scoil in Newark, Nottinghamshire. Scoil iontach a bhí inti. Bhí an cúrsa deacair, ach bhí sé iontach maith. Bhí na múinteoirí an-mhaith ar fad. Bhídís ag déanamh a gcuid uirlisí féin agus mar sin bhí fios a ngnó acu. D’fhoghlaim mé conas fidleacha a dheisiú, ach cuireadh an bhéim ar conas iad a dhéanamh. Obair phraiticiúil den chuid is mó a bhí i gceist agus bhí go leor saoirse ar an gcúrsa. Fút féin a bhí sé an obair a chur isteach. Cé nár fheil an cur chuige sin dom agus mé óg, d’fheil sé go maith dom nuair a bhí mé in Newark.

AÓF: Cé mhéad uirlis atá déanta agat go dtí seo?

YB: Tá 17 n-uirlis déanta agam go dtí seo; 14 fhidil, trí vióla agus dordveidhil amháin.

AÓF: An mbíonn tú ag cur isteach ar chomórtais le do chuid uirlisí?

YB: Bhuel, níor chuir go dtí seo. Is bealach maith é le d’ainm a chur chun cinn agus cáil éigin a tharraingt ort féin. Go speisialta má bhuann tú. Ach tá meon áirithe ag teastáil lena aghaidh.

AÓF: Cloisim gur tugadh cuireadh duit bheith i do bhall den Association des Luthiers et Archetiers pour le Developpement de la Facture Instrumentale?

YB: Tugadh agus is mór an onóir dom é. Is deis iontach é le smaointe agus teicnící a mhalartú le daoine eile atá ag déanamh uirlisí. Obair aonarach atá inti, an dtuigeann tú, nuair atá tú ag obair leat féin sa cheardlann. Ach cé go mbíonn tú leat féin, is gá é a bheith amhlaidh domsa. Is fearr liom díriú isteach go hiomlán ar an obair gan aon rud eile a bheith ag cur isteach orm. Is maith liom stró a chaitheamh leis an obair agus teastaíonn ciúnas le haghaidh sin. Is gairm dom é i ndáiríre, seachas obair.

AÓF: Cé mhéad ama a thógann sé ort fidil a dhéanamh ó thús deireadh?

YB: Braitheann sé. Bím ag obair go páirtaimseartha i siopa ceoil Crehans i nDroim Conrach. Is dóigh go dtógann sé thart fá cheithre mhí, mar sin. Ach ní hé an t-am atá tábhachtach dom, ach an toradh ag an deireadh. Breathnaím ar an bpróiseas ina iomláine, ní ar na huaireanta atá á gcaitheamh agam.

AÓF: An bhfuil sé deacair? An bhféadfadh mo leithéid na scileanna cuí a fhoghlaim chun fidil mhaith a dhéanamh?

YB: Is féidir na scileanna a fhoghlaim agus tá go leor bealaí éagsúla le tabhairt faoi. Ach caithfidh tú do bhealach féin a aimsiú sa deireadh. Is féidir foghlaim conas léamh agus scríobh, ach is rud eile ar fad é dul chomh fada le bheith in ann leabhar maith a scríobh! Tóraíocht shíoraí atá inti! Bímse i gcónaí ar thóir na foirfeachta, rud atá dodhéanta le baint amach. Is gá bheith criticiúil faoi do chuid oibre, ach bheith dearfach fúithi freisin. Ach tá sásamh le baint as an méid sin freisin.

AÓF: Céard is fidil mhaith ann duitse?

YB: Chaithfeadh áilleacht aeistéitiúil a bheith ag baint léi le breathnú uirthi, í a bheith críochnaithe go slachtmhar agus í déanta cothrom agus de réir a chéile. Creidim má bhíonn fidil déanta mar sin go mbíonn tionchar ag an méid sin ar an bhfuaim a thagann aisti. Ba cheart go mbeadh glaineacht sna línte atá ina cruth. Ach chaithfeadh fuaim álainn a bheith aici don cheoltóir freisin, sin an rud is tábhachtaí ar fad agus, dar ndóigh, pearsantacht dá cuid féin a bheith aici. Álainn le breathnú uirthi, álainn le héisteacht léi agus pearsantacht uathúil.

AÓF: Seinneann tú féin an fhidil. An gceapann tú gur gá do dhuine a bheith in ann seinm le fidil mhaith a dhéanamh?

YB: Cabhraíonn sé ach níl sé riachtanach.

AÓF: Céard é an rud is tábhachtaí ar fad atá le baint amach agus fidil á déanamh agat?

YB: Go mbeidh an ceoltóir sásta - sin é an rud is tábhachtaí thar gach rud eile, an fhuaim.

AÓF: Deirtear gur binne an fhidil dá sine í. An fíor sin?

YB: Is fíor agus ní fíor. Dá mhéad a sheinntear fidil, is ea is mó a thagann an fhuaim atá inti amach aisti. Ach caithfidh sí bheith déanta go maith ar an gcéad dul síos, is cuma má bhíonn sí sean nó nua. Má dhéantar go maith í beidh sí go maith, is cuma cén aois í.

AÓF: Cén áit ar féidir le ceoltóirí dul i dteagmháil leat chun triail a bhaint as do chuid uirlisí?

YB: Is féidir cuairt a thabhairt ar mo theach i mBaile Átha Cliath. Is é an rud is fearr ná coinne a dhéanamh liom. Tá mo chuid sonraí teagmhála ar fad ar www.youennviolins.com.

AÓF: A Youenn, a chara, trugarez!

YB: Tá fáilte romhat!

Is amhránaí, ceoltóir, múinteoir agus fear spraoi é Antaine Ó Faracháin. Is as Baile Átha Cliath ó dhúchas é.