RANNÓG NA bhFOGHLAIMEOIRÍ/TAISCE FOCAL
Taisce Focal
Gordon McCoy, Gordon McCoy, Róise Ní Bhaoill Róise Bhaoill

Sa tsraith seo, cuireann Róise Bhaoill agus Gordon McCoy cora cainte agus focail i láthair atá le fáil sa Ghaeltacht ach nach mbeadh ar eolas ag mórán de lucht foghlamtha na Gaeilge. Díríonn siad ar théama faoi leith gach . An mhí seo: stór focal ag baint le cúram linbh.

Íomhá

Bhí cuma ar Shinéad agus ar Nuala gur ag cur thart an ama a bhí siad agus iad ina suí ag an tábla ag ól cupa tae. Ach sin mar a bhí ar chor ar bith. Bean ghlúine a bhí i Nuala agus bhí ansin le comhairle a chur ar Shinéad. Ba seo an tríú an ceathrú cuairt ag Nuala agus raibh cuma ar Shinéad go raibh ag fáil an bhua ar an lionndubh a bhuail í nuair a bhí an leanbh aici. Rinne Nuala tréaniarrachta cur in iúl do Shinéad gur iomaí bean a bhí mar seo i ndiaidh an linbh ach raibh maith a bheith léi. raibh aon duine ariamh ar chlár na cruinne a buaileadh chomh holc le Sinéad.

Cad é atá ag déanamh tinnis duit, a Shinéad?” arsa Nuala.

Achan rud,” arsa Sinéad.

Éist, cad chuige nach labhraíonn le do mháthair agus b’fhéidir go nglacfaidh an babaí ar feadh cúpla uair. Thig leat a dhul amach chuig scannán choinne béile. Déan rud inteacht a thógfas cian duit cibé,” arsa Nuala.

An bhfuil a fhios agat seo,” ar Sinéad, “níl ionam bogadh. Bheadh an shúil ag druid orm is cuma cad é a dhéanfainn.”

Cad é a dhéanfaidh muid leat ar chor ar bith?” arsa Nuala. “Níl tarrtháil le déanamh ort.”

Bheadh athrú scéil agatsa gcluinfeá an bhúireach a bhí air siúd ar a trí a chlog ar maidin,” arsa Sinéad. “Rachadh fríot. Nár aifrí Dia orm é, bíonn fonn orm á chnagadh corruair. Ach go go bhfuil Meic ansin le mo cheansú, níl a fhios cad é a dhéanfainn.”

Mheas Sinéad nach raibh aici ach amharc ar an leanbh agus go raibh pus an chaointe air. Idir chlúidíní agus bhuidéil, raibh a fhios aici acu a bhí ag teacht ag imeacht.

Fan go fóill beag,” arsa Nuala. “Níl a dhath anseo le taobh mar a bheidh agus é ag gearradh fiacla. Féadann féin a chroitheadh suas romhat.”

bíodh eagla ar bith ort, d’inis mo mháthair an dea-scéala uilig domh,” arsa Sinéad. “Beidh ag sceamhlaigh mar a bheadh an diabhal ann agus beidh céasta ag glanadh pislín. Nach méanar domh.”

Och, anois a Nuala, níl ann ach seal gairid,” arsa Nuala. “Fan go bhfaighidh cúpla focal, is ansin a bhainfidh an spórt as.”

Rinne Sinéad gáire dóite. “Beidh ag inse domh an chéad rud eile go mbeidh mar a bheadh cearc éillín ann cheann cúpla eile.”

Is iomaí rud is iontaí a tharla,” arsa an bhean ghlúine.

Le sin, chuala siad beirt an leanbh ag caoineadh. Lig Sinéad osna agus d’éirigh ina seasamh.

Suigh thusa ansin,” arsa Nuala. “Bhéarfaidh mise anuas é.”

Phill Nuala agus an babaí ina hucht aici agus í ag déanamh monamar cainte leis. Bhí an aghaidh crupaithe aige leis an phian.

Ó anois, cad é atá ort ar chor ar bith? An bhfuil gaoth ort? Sílim go bhfuil.”

Le sin shuigh Nuala síos agus chuir ar páiste ar a glúin. Thosaigh ag cuimilt an droma aige agus nuair nach ndearna sin maith, thosaigh ar an phortaíocht.

Sin pictiúr,” arsa Sinéad agus í ag amharc ar a mac ag damhsa ar ghlúin Nuala. Le sin lig racht gaoithe.

Anois, a thaiscidh, nach bhfuil sin níos fearr? a rún,” arsa Nuala.

Sin cleas a bheas liom,” ar Sinéad léi féin.

D’éirigh Sinéad a dhéanamh buidéil don leanbh bhí a fhios aici an dóigh a raibh an béal ag dul aige go raibh ocras ag teacht air. Théigh an buidéal agus chuir lena craiceann ansin é le cinntiú nach scallfaí an babaí. Bhí díreach i gceart. Shuígh isteach sa chathaoir bhog.

Tabhair domh anois é,” arsa Sinéad aithním nach bhfuil búireach an ocrais i bhfad uainn.”

Chrom Nuala agus shín an leanbh síos chuig a mhamaí. Chuir Sinéad an buidéal lena bhéal. Thosaigh a dhiúl ar an bhuidéal chomh tiubh géar agus a thiocfadh leis.

Shílfeá nach bhfuair greim i mbliana,” arsa Sinéad.

an créatúr bocht stiúgtha,” arsa Nuala.

M’anam le Dia, níl a fhios agam gcuireann é. Fuair buidéal ansin ar a hocht a chlog.”

Ar ól uilig é?” arsa Nuala.

Shlog siar é mar a bheadh deireadh an tsaoil ann,” arsa Sinéad.

Chím,” arsa Nuala. “B’fhéidir gur sin cúis na caointe, níl ag fáil na gaoithe aníos.”

Do bharúil?arsa Sinéad.

Mhínigh Nuala di gur cheart cúpla ionsa bainne a thabhairt agus ansin é a chur ina shuí suas agus iarracht a dhéanamh an ghaoth a chur aníos.

B’fhéidir gur sin croí na faidhbe,” arsa Sinéad. “Cuirfidh síos tamall anois éagus chuir isteach sa chliabhán é. Chuir Nuala a cos leis an chliabhán agus thosaigh á bhogadh anonn is anall.

Beidh millte agat,” arsa Sinéad.

Árú cad é an dóigh nach dtiocfadh leat an mulldaí beag seo a mhilleadh?” arsa Nuala agus chrom os a chionn.

bhfuil an bolg buí, bhfuil? An bhfuil cigilt ionat go fóill, an bhfuil?” ar sa ghuth ard éadrom sin a úsáideann mná le páistí beaga. “An bhfuil maith ag codladh?”

Thig leis a bheith righin go maith, an bhfuil a fhios agat,” arsa Sinéad. “Beidh léaspáin an chodlata ar a chuid súl ach bhfuil ag déanamh go ngéillfidh don chodladh. Dheamhan geilleadh, a rún.”

Tiocfadh feabhas air sin, níl ach óg,” arsa Nuala.

Is mór an gar,” arsa Sinéad.

Anois,” arsa Nuala, “ bíodh laguchtach ort. Níl ina cheann i bhfad. Tiocfaidh biseach ar rudaí.”

Féadann ,” arsa Sinéad.

D’amharc Sinéad isteach ar a mac sa chliabhán agus bhí sínte siar ar a sháimhín ag dúil a órdóige. Chonacthas do Nuala go raibh go raibh miongháire le braithsean ar ghnúis Shinéid.

linn,” arsa Nuala léi féin. “ ag teacht chuici féin.”

Róise Bhaoill agus Gordon McCoy ag obair le hIontaobhas ULTACH i mBéal Feirste.

RSS FREAGRAÍ NA LÉITHEOIRÍ  

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.