Gearrscéal le Colin Ryan.
Slataire de bhean óg, a craiceann ar dhath na meala, i ngúna samhraidh; ise a thug chuige na pictiúir, agus fiántas iontu, lasair éigin, tocht.
Ní tusa a rinne iad? ar seisean, ag meas na mná seo, agus cuma uirthi go raibh sí scartha ar shlí éigin ó shaol na mbeo; deorantacht a mhúscail colg ann, colg agus caidéis.
Mo dheirfiúr, ar sise.
Mí Eanáir, an ghrian ar a buaic amuigh, na mná ag dul thart go lomghéagach. Ba chuimhin leis an sneachta, an geimhreadh reoite, ach b’in tír eile; séasúr na gréine a bhí aige anseo, agus an sneachta leáite fadó, ach amháin an chuid de a bhí carntha fós le sinsearthacht i ngága a chroí istigh.
Bhí ciúnas eaglasta sa ghailearaí; ealaín ar na ballaí, saothar na seanbhaicle, agus Herz tuirseach de gach duine acu. Dhúisigh sé leathbhliain ó shin agus gan uaidh ach an fhírinne, earra nach raibh le fáil in oibriú bréige na gcleiteán. An geimhreadh ag sealbhú ann le tamall anuas.
Cén fáth nár tháinig sí í féin? ar seisean.
Níl sí cuideachtúil, arsa bean seo an tsamhraidh agus leafa gáire ar a béal.
Scrúdaigh Herz na pictiúir, brí fhiáin na beatha, le súil amhrasach; bhí mealladh mire sa chleiteán seo. Bhí an sneachta ag titim istigh ann go suaimhneach séimh, ag bá na dtuamaí.
Níl a fhios agam an mbeadh ceannach orthu, ar seisean..
Tuigim, arsa an bhean, á scrúdú go híorónta.
Ní ealaíontóir thú féin?’ ar seisean.
Dúirt sí nárbh ea. Í ar snámh sa solas ciúin go neamhshaolta, agus fonn ar Herz í a fháscadh féachaint an raibh tathag inti.
- Fág anseo iad, ar seisean, agus leáigh sí uaidh tríd an solas.
D’fhan na pictiúir i gcúlseomra ar feadh seachtaine, ag oibriú ar a intinn; nuair a nocht an bhean arís d’fhéach sé go duasmánta uirthi.
Ceannóidh mise iad, ar seisean. - Dom féin amháin. Ar do rogha praghas.
Ní háil léi iad a dhíol, arsa an bhean. - Tháinig mé chun iad a thabhairt liom.
Rinne a mhéara rince ar an mbord; bhí a chroí báite i muca sneachta anois, agus bhí an dúluachair ag leathnú trí ghleannta eile.
Cá mhéad atá uait?
Dada, ar sise.
Chuir sé cor tolgach as, ag taispeáint di a raibh ar na ballaí aige.
- Fastaím! ar seisean. - Táim réidh leis an méid seo.
Ach chas sí agus rug léi an chreach, a haghaidh ar an samhradh, ar loinnir an domhain.
Bhí a seoladh aige. Dhá lá ina dhiaidh sin nocht sé os a coinne ag a doras féin, bruth féasóige ar a leiceann, séideadh fola ar a shúile; bhí an tráthnóna ann, na vearandaí ag bailiú dorchadais. Sméid sí isteach é, agus chuala sé an tseanbhean á ceistiú in Iodáilis. Chuir sí foighne sa chailleach.
Cá bhfuil do dheirfiúr? ar seisean.
Tá sí imithe, arsa an bhean óg, agus níl a fhios agam an bhfillfidh sí choíche.
Bhain sé súimín as an gcaife a tugadh dó agus leag an cupán uaidh ar an mbord. An fuacht á líonadh.
- Tá an gailearaí dúnta agam, ar seisean. - Táim réidh le fastaím. D’inis cleiteán do dheirféar an fhírinne. Dá mbeadh a saothar agam dhéanfaí samhradh den gheimhreadh, bheadh coscairt ann. Ach ní féidir an fhírinne a cheannach. Tiocfaidh mé uirthi in áit éigin eile. Aithneoidh mé a comharthaí sóirt.
Labhair an chailleach.
- Deir sí, arsa an bhean óg, go bhfuil cuma ort go bhfuil tú i ngátar.
Chonacthas do Herz go raibh an bheirt úd ar foluain i mbreo samhrata a raibh an oíche ina ciumhais air; tháinig cumha air i ndiaidh ruda nach raibh riamh ina sheilbh, agus shín uaidh a lámh á lorg. Ní raibh aon tathag ann. D’ól sé an caife agus d’éirigh.
- Caithfidh mé imeacht, ar seisean.
D’oscail sí an doras dó; bhí solas agus dorchadas measctha trína chéile. Titim an tsneachta ina stad, na gleannta líonta, an gailearaí dúnta, an fhírinne roimhe. Shiúil sé leis, agus rian a chos ar an sneachta ina dhiaidh.
Gluais Glossary
slatairea slip
ar dhath na mealahoney-coloured
lasairflame
tochtdeep emotion
ó shaol na mbeofrom the world of the living
deorantachtaloofness
colgrage
caidéisinquisitiveness
ar a buaicat its highest point
go lomghéagachwith bare limbs
reoitefrozen
leáitemelted
carnthaheaped
gágacracks
saothar na seanbhaiclethe work of the old crowd
cleiteánpainter’s brush
cuideachtúilsociable
leafa gáirefaint smile
brí fhiáin na beathathe wild meaning of life
amhrasachsuspicious
ag bá na dtuamaídrowning the tombs
go híoróntaironically
go neamhshaoltaethereally
í a fháscadhto squeeze her
tathagsubstance
go duasmántagloomily
ní háil léi iad a dhíolshe doesn’t want to sell them
an dúluachairmidwinter
cor tolgachstrong turning movement
Fastaím!Nonsense!
an chreachthe booty
bruth féasóigea fluff of beard
sméid sí isteach éshe beckoned him in
súimínsip
coscairtthaw
i ngátarin distress
ar foluainfluttering
i mbreo samhratain a summer-like glow
ciumhaisedge
ina sheilbhin his possession
agus shín uaidh a lámh á lorgand he extended his hand looking for it
rian a choshis footprints