CÚINNE NA nEALAÍON/PEANN AR PÁR
Na mná
Daithí Ó Muirí Daithí Ó Muirí

Gearrscéal nua le Daithí Ó Muirí.

Ag fíorthús an scéil seo ba mhaith liom a leat nach fiú é a léamh. Tuigim go bhfuil amaideach é sin a , go bhfuil amaideach a go bhfuil amaideach. rófhada i mbun cheird na scríbhneoireachta , seo mo chéad iarracht cheart agus laigí móra air: níl cur síos ceart ar dhuine ar bith ann; an teideal - níl bean ar bith sa scéal seo; agus dhá dheireadh leis mar raibh in ann stopadh agus lean orm go dtí an dara deireadh, ach an tríú deireadh - mar lean orm arís - deireadh é, tús, b’fhéidir. a fhios agam go rímhaith go gcuireann caint mar seo tuirse ar léitheoirí áirithe - mo leithéid féin - ach theastaigh uaim é a go simplí. Ar aghaidh linn chuig an tús, mar sin, an tús ceart.

Bhí i m’fhear dorais tráth, iomrascálaí. Caithfidh cath a chur ormsa sula ligfear isteach i dteach an cheoil thú. B’in mo mhana. Ligeadh na fir isteach ach na mná, faraor, agus rinneadh slad ar na seandaoine. Ach hin is ábhar don scéal seo ach eachtraí a tharla roimhe, agus seo duit é, ceacht domsa, ceacht duitse freisin. Foighne, beart, faitíos, tost, bua - sin é i gcúig fhocal.

Chun tosú i gceart, bhí teach ann a raibh cáil na flaithiúlachta air agus tóir ag na ceoltóirí ab fhearr air. Chnag . D’fhan agus chnag arís, é sin le tamall éigin gur osclaíodh an doras. Dia duit. Ach tost a chas ar ais orm, fear óg i mbearna an dorais, deoch aige, leac oighir, liomóid, ag diúl ar thoitín, iarracht d’fhéasóg air, súile gach áit ach ormsa agus radharc agam thar a ghualainn ar phasáiste fada a raibh ceol ag a bhun, ceol ar chúl dorais eile, leathdhúnta, ba chosúil.

Ar fhaitíos na bodhaire, bheannaigh arís agus ansin: ceoltóir - an bhféadfainn teacht isteach? Bhí foghlamtha agamsa go deas le daoine agus beidh daoine go deas leatsa. Béasa a thugtaí air sin. Ach ceacht nua a bhí romham. Níl spás crochta uillinne ar an gcuntar, gan trácht ar chathaoir, stól na fiú áit seasaimh. B’in an mana a bhí aige. Cén fáth a mbíonn daoine gránna liom, b’in an cheist. Go háirithe daoine le cumhacht, airgead slí isteach údar na cumhachta. thugann sin cead caitheamh anuas ar mo leithéidse, nár léir do mo dhuine nach raibh aon dochar ionam - an tráth sin i mo shaol - nach raibh uaim ach deis? Ar aghaidh liom: cuma na báistí air - an miste leat sheasaim sa phasáiste go mbeidh an múr seo caite? Bhí deis mo labhartha fós le foghlaim agam, agus tuiscint ar chumhacht an tosta. B’fhearr filleadh tirim, dúirt leis an talamh agus dhún romham.

Bliain ina dhiaidh sin, cuid mhaith den saol feicthe agam ó shin, d’fhill agus chnag. Chnag arís gur tháinig arís, an fear céanna, an deis chéanna uaimse, an chumhacht chéanna aigesean, an fhéasóg chéanna - hea, fásta beagán a bhí . breá, dúirt . sin, dúirt féin leis an spéir.

Bhuel, cuireadh ó dhoras arís, agus an bhliain ina dhiaidh sin, tuilleadh cainte, tuilleadh tosta, bliain eile agus bliain eile gur chnag , rug greim le mo dhá lámh ar an bhfás maith féasóige agus tharraing, tharraing an bastard amach, cic cic cic agus ruaig é, d’íoc é, sheinn port álainn - an t-uafás cleachtaidh déanta agam air le bliain dhó trí - a chuir faoi dhraíocht é, ar bith díobh é d’imigh leis, ag feadaíl. Sa phasáiste i dteach an cheoil, bhí ann.

Phlugáil isteach agus bhí ag seinm liom tamall, leathshúil síos an pasáiste ar dhoras a osclaíodh ar deireadh thiar thall. Cloigeann sáite amach, fear, fear an , cinnte. Cén fáth a gcuirfinn stró orm féin cur síos a dhéanamh air nuair nach dtabharfadh leid laghad ar a chroí istigh, na smaointe a bhí aige, an sórt a bhí ann - fear é, fear meánaosta agus féasóg mhór mhillteach air. Scairt orm: nach bhfuil chun an doras a oscailt? Scairt féin ar ais air: huh? mar go raibh bodhraithe ag an ngleo istigh, idir cheol agus scairteadh gáire - doras trom, ba chosúil - ach go raibh an méid seo foghlamtha agam: drochmheas a bhí sa teach sin ar an oibleagáideacht, ach oiread leis an gcairdeas, béasa, cothrom na Féinne agus a leithéidí. Is ar an duine dúnárasach a bhí meas, ar an gcantal agus, thar aon rud eile, ar an aisteachas. Chuir cuma aisteach chantalach dhúnárasach - mar a cheap - orm féin, dhún mo shúile agus sheinn , agus sheinn ar fheabhas, níos fearr mar a sheinn riamh roimhe sin ach múchadh an gleo istigh agus is ag faire ar dhoras dúnta a bhí arís.

Foighne ort. de chumhacht ag an gceol cúrsaí ama a chur as a riocht ach deich nóiméad, uair an chloig, samhradh iomlán a caitheadh sular osclaíodh an doras arís, bodhraíodh arís agus arís sádh amach an cloigeann úd. Ach an iarraidh seo thóg coiscéim, sheas sa phasáiste agus a lámha fillte ina chéile. Cheap gur sórt áirithe duine é agus radharc iomlán agam air - léine bhán le muinchille amháin craptha suas, bríste geal buí, seanslipéi, plait air agus burlaí bána gruaige ar gach aon taobh di agus in áit éadain, an fhéasóg sin agus na súile ceilte ag malaí - ach níorbh ea. Bhí ag sméideadh a chloiginn suas i dtreo an dorais tosaigh, gach re soicind. D’iarr casadh sa rithim chéanna ach d’imigh leis isteach arís. D’imigh am éigin agus amach leis arís, dhá choiscéim, sméideadh suas ar an doras, sheinn , d’imigh leis. chuireann seo tuirse ortsa tuigfidh mo chás-sa. Agus mar sin de arís agus arís agus arís gur shiúil suas go dtí agus in ard a chinn: nach bhfuil chun an doras a oscailt, duine ag focain cnagadh. Ó, dúirt agus rinne machnamh ar céard eile a déarfainn sular shocraigh ar deireadh - cúpla soicind - ar OK. Foc an doras, dúirt - liom féin, bhí imithe leis isteach arís - agus sheinn agus sheinn agus sheinn.

Bodhraíodh arís eile - den uair dheiridh mar a tharlaíonn . Amach leis, suas go dtí agus: ag cur as don cheol istigh. Huh? Chosc mo chuid ceoil lena lámh leagtha, go héadrom, ar mo láimhe deise. féasóg ort, a mhic ó, agus le cloisteáil ag gach duine istigh ag fás. Chuimil an clúmhach ar mo smig. Chuala , mar sin? Agus chuala an chéad uair freisin? mbeadh teagmháil súl ann b’fhéidir go dteipfeadh air dallamullóg a chur orm. Cén fáth nár thug neamhaird air, nár lean orm ag seinm ag seinm ag seinm? B’fhéidir gur mhaith leat teacht isteach, ceol a sheinm linn? Ba mhaith, dúirt . Huh? Agus leis sin d’imigh isteach arís. Bheifeása ag súil leis sin, nach mbeifeá?

D’fhan ar feadh na síoraíochta, ocras orm, tart, leithreas uaim. Tháinig cnag mór. Agus ina dhiaidh, ciúnas mór, an ceol istigh stoptha, féin - sea, ciúnas. gur bhris cogar fhear an é amach trí bhearna an dorais: gabh síos agus oscail é sin, tar ar ais agus inis dom atá ann - agus gheobhaidh deoch, beidh tuillte agat.

Na póilíní a bhí ag an doras, triúr gardaí. D’fhan siad ansin, ag meangadh orm agus ar a chéile, ina dtost. Ansin sheas duine acu chun tosaigh agus labhair: clamhsán ó na comharsana, an ceol ró-ard. Huh? Níor amadán ceart críochnaithe ach d’fhéadfainn rud eile ar fad a , ó brón orm, mar shampla, ó tharlóidh arís ó fáilte isteach. Thóg m’ainm agus seoladh agus cheistigh : an raibh a fhios agam cén t-am den oíche é? raibh, rud nár chreid . An raibh aon eolas agam ar an dlí a bhain le tithe ósta? A Mhaighdean Bheannaithe. Faoi dheireadh luaigh fear an . Isteach liom agus níor thúisce a chloigeann sáite amach aige sin agus mo chogar ina chluas gur bhleaisteáil - boladh bréan óil ar a anáil - suas an pasáiste: fíorbhrón orm, tharlóidh go deo arís, bhur gcéad fáilte isteach, a lads. Agus anuas an pasáiste agus isteach leis na lads. Bhí múisc orm ach fuair mo dheoch - gloine beag vodca, gan leac oighir slisín liomóide - gur fágadh taobh amuigh den doras arís, ag éisteacht.

Foighne ab fhearr, foc foighne, chinn ar cheird an cheoil a chur díom. An uirlis bhocht, focáil léi, agus leis an trealamh a bhain léi agus níl a fhios agam arbh é an bonnán agus na soilse gorma tionchar an óil - mo chéad deoch - ach ghoid carr na ngardaí. Bhí tamall maith ag tiomáint thart ar na bóithre. Thaitin liom.

Bliain ina dhiaidh sin bhí i mo gharda féin agus maidin bhreá aoibhinn, go han-mhoch, chnag . Na comharsana, ab ea? An ceol ró-ard? Agus araile agus araile, fear óg ag iarraidh focail a chur i mo bhéal agus a fhéasóg á tochas aige sular chuir fáilte romham isteach. Scrúdaigh tionchar an tosta ar a éadan - ar a bhéal, go háirithe - agus ansin labhair go gonta: fiosrú, eachtra gadaíochta, seanchailleach d’uirlis cheoil agus trealamh lofa a bhain léi. Deis sodar síos chuig fear an bhfuair mar tharraing amach é le gruaig chúl a chinn, cic sa tóin agus d’imigh leis, ag geonaíl.

Halóóó a scairt síos an pasáiste agus baineadh croitheadh uafásach as an teach le cumhacht mo ghlóir. Bhuel, nach bhfuil an áibhéil tuillte agam? Samhlaigh scannán dubh agus bán: strainséir ina sheasamh i ndoras, figiúr dorcha in aghaidh an tsolais amuigh agus a scáth sínte go fada síos ar urlár cúng éigin - mise, agus ar chúl dorais ag bun an phasáiste súile fhear an leata chomh mór gur beagnach bán ar fad iad, cluas greamaithe don adhmad, bodhraithe go tobann ag macalla an iarainn sna boinn agus ag coisíocht céim ar chéim chun tosaigh - chugat, a fhear na súl bán, faitíos chugat! Agus leis sin shiúil síos an pasáiste, ag comhaireamh na gcoiscéimeanna dom féin, a haon, fan tamall, a , chuaigh i bhfad scéil leis, a trí, bhain fad mór millteach fada as gur shroich an doras agus chnag, aon trí. Agus amach leis an gcloigeann, é óltach go maith, déarfainn. Ghlan mo scornach, dheasaigh an caipín ar mo bhaithis, luasc siar ar mo shála, chuimil mo smig glanbhearrtha, d’fhill na lámha ina chéile. Den dara uair ghlan mo scornach, dheasaigh an caipín, luasc siar, chuimil mo smig, d’fhill na lámha ina chéile agus mar sin faoi thrí, faoi cheathair gur leag lámh ar mo láimhe deise, d’oscail an doras go hiomlán agus sheas ar leataobh. Agus shiúil isteach i seomra an cheoil.

Deireadh.

tuilleadh. Bhí slua istigh agus fidilí, bainseónna, giotáir, clairnéidí, óbónna, trombóin, sacsofóin, olldoird, ciombail, d’fhéadfainn liosta go bun an leathanaigh a dhéanamh, agus bhí sin agam, i mo leabhráinín bhreac na sonraí cuí agus thóg na hainmneacha uile, fear an bhodhráin, fear an tsacstiúba, fear an vibreafóin agus araile agus iad ag dul ina nduine is ina nduine tharam amach, agus na seoltaí freisin. Agus ar an gcaoi sin fágadh an seomra lán le huirlisí ceoil agamsa agus ag fear an . Tomás an t-ainm a bhí air.

Gan a thuilleadh moille: céard é do dheoch? Vodca, ceann dúbáilte - neart cleachtaidh déanta agam air ó shin - agus bac leis an leac oighir i mo cheannsa, leis an liomóid. D’ól gan deifir, i mo thost, eisean freisin, ól agus tost, agus séard a bhí orm ina dhiaidh, tuirse. Ach raibh an oíche ach ag tosú. Chaith mo dhá lámh suas san aer, bhain searradh asam féin, chaith uaim mo chaipín agus i dtigh diabhail leis na gardaí, d’ordaigh deoch, bhain caint as mo dhuine, d’ordaigh deoch, d’ordaigh ceol agus fuair é.

Níor dhrochscabhat lofa amach is amach é - mar a déarfadh féin fúmsa - agus, a dhiabhail go deo, thar barr ar an bhfidil, go maith ar an bhfeadóg mhór, giotár freisin. Ba é an chaoi gur bhain ceol as gach uile chineál uirlise, d’fhoghlaim nár thrumpa é ach coirnéad, mhínigh dom nach xileafón é ach vibreafón, nach maindilín ach mandóla, bhuail , phioc , shéid agus mise á spreagadh, á thionlacan ar ghiotár, réasúnta, dona go leor ar an bhfeadóg stáin, uafásach ar chnaipí ar uirlis éigin leictreonach, bualadh drumaí, clingireacht ar vibreafón, séideadh rudaí, bualadh bos, cantaireacht, grágaíl agus ligfidh an náire dom leanúint rófhada leis seo ach idir sin agus an vodca bhí meascán de cheol craiceáilte againn go meánlae na haoise seo caite. Uch.

Le ceol éigin sa chuntar a bhí mo chluas ag éisteacht agus thit codladh orm, déarfainn gurbh ea, ach ceol na ngloiní a dhúisigh - fear an , dallta, ag éalú amach an doras agus bord leagtha aige. Faitíos a bhí air, romhamsa! raibh aon chall leis, dúirt leis é, go séimh, a Thomáis, a chara, a chonúis. Ghlaoigh air ar ais, arís agus arís eile, scairt ar fhaitíos na bodhaire, d’éirigh agus chuaigh ina dhiaidh, an oiread fuadair faoi teitheadh gur tite sa phasáiste a bhí . Faitíos? Ha! Bhéic , bailigh leat mar sin, chuir mallachtaí air, chaith líomhaintí leis, mhaslaigh é. Agus nach ag fiosrú eachtra gadaíochta a bhí ? Bheadh barántas gabhála, barántas urghabhála agam ar ball agus bheadh scrúdú dlí-eolaíochta i gceist, agus bheadh an t-ionchúiseamh poiblí ann áit éigin agus oíche sa chillín sa bheairic agus bhuailfeadh na lads an cac as. Faitíos? Ha! Chaith gloiní briste ina dhiaidh, glaca leac oighir agus mo chuid fola orthu, píosaí líomóide agus an pláta ar ar gearradh iad, an scian freisin, luaithreadáin, stólta.

Troid? An troid a bhí uaidh? Leagfainn go talamh é, agus ar éirí leagfainn an dara uair é, agus leagfainn arís agus arís agus arís agus choinneoinn thíos é go ngéillfeadh gach rud dom, an pleota mór ar a cheithre chos leath bealaigh síos an pasáiste, focáil leis agus chuimhin liom céard eile ach go ndearna gáire mór agus beag, sciotaíl searbhasach. . . mór an náire , a deir , agus an ceart agat, mór an trua , a deirim féin, ceart arís.

Faitíos air - mar a mhínigh dom ina dhiaidh - go ndéanfainn dochar do na huirlisí. An bhfaca vibreafón riamh? Na píopaí lonracha, ar chomhair iad, tiubh agus tanaí, fada agus gearr? Ar scrúdaigh riamh an chaoi a leagann fidléir a uirlis ar chlár agus an bogha ina luí trasna ar na sreangáin? Céard a bhí ag súil leis uaim? Ól ól ól agus troid, boird agus a raibh orthu á leagan, ceol na ngloiní, stólta ag eitilt, béicíl, búireach, briseadh, an réabadh sin uile? Mise? Ha! Na huirlisí ceoil? Grá mo chroí iad! Nach iadsan is cúis leis an imeacht thar fóir seo, an dul rófhada thar dheireadh an scéil? Bhuel, cuid mhaith den chúis, mar chun glan na fírinne a insint ba é an bród - an t-uabhar, a deir - nár lig dom stopadh thuas ansin ag an deireadh. Agus cén fáth a stopfainn, nach raibh i mbarr mo réime? Agus, sea, bhí tuilleadh, an ceol a sheinn muid ar na huirlisí breátha sin, ceol ceol ceol! Ach, freisin, chomh maith dom a admháil gur aithin nach raibh an rud ina scéal ceart agam ar aon nós - hin le go bhfuil ceart anois - agus go raibh meallta ag an thíos a lean an seal úd thuas, rud arbh fhearr gan breathnú air, ach raibh neart agam air. Deich nóiméad eile a bhí uaim, cheap , agus ansin deireadh, an dara deireadh. Leisce na tuirse, mar sin, raibh ann ach go ndúirt le fear na féasóige móire focáil leis féin amach chun go gcuirfinn glas ar an doras agus fágadh i dteach an cheoil, liom féin.

Agus sin an dara deireadh leis an scéal.

Agus ina dhiaidh sin bhí i m’iomrascálaí - togha an cheoil, togha an óil. Ach, mar a thug le tuiscint ag an tús, easnamh: mná. Na scríbhneoirí, insíonn siad an fhírinne go dtí pointe áirithe .i. deireadh an scéil, stopann siad ansin agus filleann ar an saol. Mise, níor stop , faoi dhó - rud nach gciallaíonn, faraor, níos den fhírinne a bheith á insint agam, ach go bhfuil deis agam an saol a chur romhat, mo shaol féin, agus sin atá ó gach scríbhneoir. Cuimhnigh, an scéal thart - faoi dhó - agus níl an méid seo a leanas ceaptha a bheith ann ar chor ar bith. Mar chúiteamh, a léitheoir, radharc agam duit ar shaol rúnda na ceirde seo. Na mná, mar sin, an rud a bhí i gceist agam a ón tús ach raibh de mhisneach agam.

Tháinig siad chuig an doras , cnag, cnag, cnag. Triúr ban i scéal lán le fir - ba bhreá liom bheith in ann insint gur tháinig siad isteach, go raibh caint, ceol agus cúpla bolgam óil againn ach. . . Mar seo a bhí : ar leac an dorais romham, bean ag damhsa, bean ag bualadh bos agus i lár báire bean ar fheadóg, ag séideadh tamall sular shín í don damhsóir agus thosaigh ag damhsa í féin agus ina dhiaidh sin ag bualadh bos go bhfaigheadh an bhean eile an fheadóg, agus ar aghaidh agus ar aghaidh mar sin, gach duine ag babhtáil, feadóg, damhsa, bualadh bos, deich nóiméad gan stad, déarfainn, ach mise agus cúrsaí ama. . . An-deas, ar aon nós. Bhí cleachtadh maith déanta acu air, dúirt siad, ach seachas glacadh le mo chuireadh teacht isteach i dteach an cheoil séard a bhí uathu - airgead. A Chríost, a deirim, an oiread sin le foghlaim sa saol seo. Mhínigh gur fear bóthair agus gur ghearr go mbeinn féin ag súil le déirc agus d’imigh siad leo tar éis maslaí gránna a chaitheamh liom. Bíodh acu, bíodh foc acu.

B’in an méid a bhí ann. Ach chuaigh i bhfeidhm chomh mór sin ormsa gur chaith in aer an iomrascáil. Bhí mo phort seinnte, mar a déarfaí - ag sciotaíl faoi a bhí ach raibh ann ach searbhas chun an brón a sheachaint. Chuirfinn fios ar fhear an , den uair dheiridh leagfainn lámh ar na huirlisí, ceann i ndiaidh a chéile, thabharfainn an teach ar ais , agus thug. raibh de cheird fágtha agam, cheap , ach imeacht liom i m’fhear bóthair, bheith i mo dhuine i measc daoine, más ceird é sin. Droim na dreancaide, mar a thugainn fadó ar an domhan mór seo, shiúil é agus nach iomaí ceird eile a bhí le foghlaim agam agus atá fós. Sin mo chuid, ceird eile díom.

*Is as Muineachán ó dhúchas é Daithí Ó Muirí ach ina chónaí in Indreabhán, Conamara anois. trí chnuasach gearrscéalta foilsithe aige go dtí seo, ina measc Cogaí, a bhuaigh duais Oireachtais agus Gradam Litríochta Chló Iar-Chonnachta (2001). *

GluaisGlossary

fíorthústhe very beginning

iarrachtattempt

laigíweaknesses

cur síosdescription

go rímhaithvery well indeed

iomrascálaíwrestler

manamotto

foighnepatience

faitíosfear

buavictory

cáil na flaithiúlachtareputation for generosity

Chnag .I knocked.

leac oighirice

liomóidlemon

ag diúlsucking

bodhairedeafness

béasamanners

gránnahorrible

cumhachtpower

mo leithéidsethe likes of me

docharharm

múrshower

caiteover

fás maithgood growth

ag feadaílwhistling

sáite amachstuck out

stróeffort

leidclue

bodhraithedeafened

gleonoise

oibleagáideachtobligingness

cothrom na Féinnefair play

dúnárasachreticent

cantalpetulance

aisteachasqueerness, strangeness

ar fheabhasexcellently

a chur as a riochtto distort

sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out

an iarraidh seothis time

coiscéimstep

filltefolded

muinchillesleeve

plaitbald patch

burlaí bána gruaigewhite trusses of hair

malaíbrows

ag sméideadh a chloiginnnodding his head

gach re soicindevery second second

in ard a chinnas loud as he could

ríforearm

clúmhachdown (on face)

smigchin

dallamullóg a chur ormto hoodwink me

nár thug neamhaird airthat I didn’t ignore him

ar feadh na síoraíochtafor an eternity

bearnagap

tuillteearned

meangadhsmile

clamhsáncomplaint

luaigh séhe mentioned

bréanfoul

fíorbhrón ormI’m really sorry

múiscnausea

slisínslice

chinn arI decided

a chur díomto give up

tioncharinfluence

á tochasbeing scratched

go gontaconcisely

eachtra gadaíochtatheft incident

trealamh lofarotten equipment

ag geonaílwhimpering

croitheadh uafásachterrible shaking

samhlaighimagine

a scáthhis shadow

leata chomh móropen so wide

macallaecho

boinnsoles

ag coisíochtpacing

ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps

óltachdrunk

dheasaighadjusted

mo bhaithisthe top of my head

luasc siarrocked backwards

sálaheels

glanbhearrthaclean-shaven

olldoirdbasses

bhreac na sonraí cuíI wrote down the appropriate details

ceann dúbáiltea double

bhain searradh asam féinI stretched myself

shéid séhe blew

á spreagadhencouraging him

á thionlacanaccompanying him

clingireachttinkling

cantaireachtchanting

grágaílcroaking, braying

dalltavery drunk

ag éalúescaping

go séimhgently

a chonúisyou useless person

an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly

bailigh leat mar singet lost then

mallachtaícurses

líomhaintíallegations

mhaslaigh éI insulted him

barántas gabhálaarrest warrant

ionchúiseamh poiblípublic prosecution

cillíncell

luaithreadáinashtrays

stóltastools

go ngéillfeadh gach rud domuntil he would surrender everything to me

pleotafool

sciotaíl searbhasachsarcastic tittering

uirlisíinstruments

píopaí lonrachashining pipes

tiubhthick

tanaíthin

boghabow

sreangáinstrings

béicílyelling

búireachroaring

leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard

bródpride

uabhararrogance

i mbarr mo réimeat my peak

a admháilto admit

raibh neart agam airI couldn’t help it

iomrascálaíwrestler

togha a

RSS FREAGRAÍ NA LÉITHEOIRÍ  

© Oideas Gael, 2010. Cosc ar chóipeáil. Ní gá go mbeadh na tuairimí a nochtar i mBeo! ar aon dul le tuairimí na bhfoilsitheoirí. Suíomh cóirithe ag MBM. Úsáidtear grafaicí de chuid Fam Fam Fam agus Wikimedia Commons ar an láithreán seo.