Thugamar cuairt ar an deartháir is sine liom faoi Nollaig. Tá beirt chailíní aige agus le linn na cuairte thaispeáin siad Minecraft, cluiche ar an iPad nua s’acu, don bheirt gasúir is sine linne. Ó shin i leith tá na buachaillí s’againne go huile is go hiomlán gafa leis. D’insealbhaigh m’fhear chéile an leagan in aisce ar an iPad s’aige, ag ceapadh nach mairfeadh an leannán seo acu.

Thug m’fhear chéile a iPad leis ar turas coicíse agus go ceann trí lá d’ímpigh siad is d’impigh siad orm Minecraft a insealbhú ar an iPad s’agamsa. Dhiúltaigh mé. Thairg an duine is sine a chuid airgid féin chun íoc as: dar leis, thuill sé an t-airgead timpeall an tí agus is faoi féin conas a chaitheann sé é. Sa deireadh tháinig muid ar réiteach agus fuair mé an leagan nua de Lego Harry Potter. Tá dífríocht amháin idir Minecraft agus Lego Harry Potter a thuigfidh aon tuismitheoir eile le ‘crafters’ sa teach: tá críoch le Lego Harry Potter; leanfaidh Minecraft go deo.

Ach nach ionann cluiche amháin leictreonach agus ceann eile? Is ea, go pointe áirithe, ach tá difríochtaí móra idir gnáthchluichí agus Minecraft agus ní ormsa amháin atá imní faoin mbealach a imríonn na gasúir an cluiche seo. Ní gá ach cuardach a dhéanamh ar Google ar nós “kids playing too much minecraft” agus tiocfaidh tú ar neart cláracha plé agus blagmhíreanna ag tuismitheoirí imníoch ag lorg freagra ar an gceist.

Seoladh Minecraft don PC déanach i 2011 agus bronnadh duaiseanna láithreach air: “best downloadable game”, “best indie game”, srl. Tugtar cluiche bosca gainimh nó domhan oscailte ar a leitheid de cluiche. Seard atá i gceist leis seo ná nach bhfuil scéal ar leith i gceist leis an gcluiche: fágtar faoin imreoir taiscéal a dhéanamh sa domhan iad féin.

Tú Féin atá ar an Maide Eolais

De ghnáth, ó thaobh ríomhaireachta de, ciallaíonn sé seo nach bhfuil gá ach rialacha a leagan síos faoin mbealach gur féidir leis an imreoir gabháil i ngleic leis an timpeallacht. Mar sin is féidir a leithéid de chluichí a sheoladh go sciobtha de ghnáth freisin. Míbhuntáiste, ar ndóigh, is ea go bhfuil gá leis na rialacha ó nach bhfuil sé dodhéanta gach uile féidearacht insinte a shamhlú ar an gcéad dul síos agus a chruthú. In alt i 2005 (tá fhios agam - ársa go maith!) scríobh forbróir cluiche amháin, David Braben, go bhfuil ardchaighdeán léiriúcháin sroichte: tá samhail an tsaoil réadúil cruthaithe ach “The Holy Grail we are looking for in fifth generation gaming is the ability to have freedom, and to have truly open ended stories.” http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/4553620.stm

An rud is aistí faoi Minecraft ansin ná go bhfuil na graificí bunúsach. An-bhunúsach. Tá siad blocach, tá an pailéad srianta go maith ach is cuma don imreoir mar má shocraíonn sé nó sí ar teaichín deich n-urlár le díon tuí a chruthú, thig leis. Níl srian ar bith leis an tsamhlaíocht ann. Sin an rud a tharraingíonn ar ais arís is arís eile iad. Sin an fáth go bhfuil an-spéis ag oideachasóirí sa chluiche seo.

Inár dteach tá neart uirlísí aibhléise idir uirlísí iOS agus ríomhairí. Tá Wii agus tá PSP againn agus d’éirígh leis na gasúir am a chur isteach ag imirt cluiche ar an meaisín DVD fiú! B’fhearr i bhfad leo suí siar le cluiche in ionad clár teilifíse agus go dtí seo tá níos mó spéis acu i gcluichí ina bhfuil fadhbanna le réiteach iontu nó sprioc ar leith in ionad cluichí “shoot-em-up”. Is é am ríomhaireachta an duais is fearr is féidir thabhairt dóibh agus tuilleann siad dearbháin timpeall an tí gur féidir leo trádáil ar son 15 nóiméad anseo is ansiúd.

Sách Buartha

Sa dara áit don duine is sine tá leitheoireacht agus dá dhearthair, tá teilifís mar chaitheamh aimsire. Nil mórán speise ag ceachtar acu i spórt, idir rannpháirteacht nó féachaint air. Mar sin, cosúil le híomhá choitinn na máthar, táim buartha go bhfuil siad ag foghlaim drochnósanna a mbeidh tionchar acu ar a sláinte anois agus amach anseo. Scríobh mé cheana (féach an nasc ‘is fearr an tsláinte’) faoin mbealach ina bhfuil cruthaitheoirí teicneolaíochtaí sláinte ag iarraidh “gamification” a shníomh tríd a gcuid earraí agus léigh mé alt amháin (http://edition.cnn.com/2011/10/14/health/video-gamers-bodybuilders-fitocracy/index.html) a leagann síos gurb iad na tréithe aigneolaíochta céanna a chruthaíonn cluichirí dírithe is a chruthaíonn “gym rats” dírithe. Nílim róchinnte ach feicim tréith na hiomaíochta sna gasúir. Le Minecraft feicim gur féidir leo díriú isteach ar thionscnamh agus fanacht leis go dtí go mbeidh sé curtha i gcrích acu. Caithfidh na himreoirí na hábhair thart timpeall orthu a úsáid chun an timpeallacht a mhúnlú. Tá dhá modh imeartha sa chluiche: cruthaitheacht nó modh an mharthanais. Ligeann an chéad cheann don imreoir leanúint leis an tógáil gan tionchar ó ocras, caitheamh an lae nó ó ionsaitheoirí cosúil le ainmhithe, damháin alla nó zombies. Sa mhodh marthanais, caithfidh an t-imreoir gabhail i ngleic leis seo go léir chun teacht slán. Is féidir leo imirt leo féin nó is féidir imirt thar an idirlíon le cairde agus stráinséirí.

STRÁINSÉIRÍ?? Coimthígh!

Bíonn tuismitheoirí buartha go minic faoi choimhthigh ar líne agus ar ndóigh ní cabhraíonn a leithéid de scéal is “Man jailed for having sex with 13 year old” http://www.irishtimes.com/news/crime-and-law/man-jailed-for-having-sex-with-a-13-year-old-girl-1.1322193 ina bhfuil an suíomh Bebo lárnach. Mar thuismitheoir briseann an scéal seo mo chroí. Is léir go dtuigeann cruthaitheoirí Minecraft deacrachtaí tuismitheoirí le hoscailteacht córas ar líne. Tuigeann siad an eagla. Ach is creatúir sóisialta muid agus giorraíonn beirt bóthair go háirithe nuair ortsa atá an fhreagracht an bóthar sin a thógáil cloch mhéarach i ndiaidh na cloiche méaraí. Tá modh sa chluiche mar sin gur féidir leat freastálaí priobháideach a shocrú agus na sonraí a roinnt le do chairde amháin. An buntáiste is mó atá leis seo ná gur le cuireadh amháin a ligeann tú imreoirí teacht isteach; an míbhuntáiste ná is faoin tuismitheoir, de ghnáth, an freastalaí a riaradh. Deis iontach foghlamtha, nach ea?!

D’fhógair Mojang, cruthaitheoirí Minecraft, le déanaí go mbeidh siad ag cur seirbhís freastalaí príobháideacha ar fáil, Minecraft Realms, ar costas $10 - $15 in aghaidh na míosa. Go dtí seo níl mórán spéise ag an mbeirt s’againne imirt lena gcairde agus faoin am a mbeidh, b’fhéidir go mbeidh riarachán freastálaí ar mo thoil agam...!