Chonaic mé radharc ait, truamhéalach an lá cheana: fear óg, dea-ghléasta ina chnap ar chéimeanna foirgnimh i lár Bhaile Átha Cliath. Faraor, ní radharc as an ngnách é sin san ardchathair, ach nuair a d’fhéach mé níos cúramaí baineadh siar asam: bhí ríomhaire glúine breá ar oscailt taobh leis, bhí cluasáin ar a cheann agus micreafón as comhair a bhéil. Ní hamháin sin ach bhí meangadh gáire leathan ar a aghaidh agus é ag stánadh ar an spéir. Cad a bhí ar bun aige in aon chor?

Thóg sé tamall fada orm oibriú amach cad a bhí feicthe agam. Ní duine gan dídean a bhí san fhear sin ach duine a bhí ag baint úsáide as córas idirlín gan sreang” an fhoirgnimh – gan chead. Agus cad a bhí ar bun aige leis an gcóras sin? Bhí sé á úsáid chun glaonna gutháin saor in aisce a dhéanamh thar an idirlíon - ní aon ionadh go raibh aghaidh chomh sona sin air!

Níl an fear sin ina aonar ach an oiread. Tá cathracha na hÉireann lán comhlachtaí cosúil leis an gceann san fhoirgneamh sin atá tar éis infheistíocht mhór a dhéanamh i gcóras gréasáin *“Wi-Fi” *a chuireann ar chumas a n-oibrithe an t-idirlíon agus gréasán inmheánach a úsáid gan sreang ar bith a cheangal lena ríomhairí glúine. Ach, faraor, níl an infheistíocht chéanna déanta i gcúrsaí slándála acu agus go minic fágtar an doras ar oscailt d’aon duine atá ag iarraidh briseadh isteach ar an ngréasán úd agus úsáid a bhaint as an gceangal idirlín iad féin.

Ach conas mar a bhí ag éirí leis an bhfear úd glao teileafóin a dhéanamh ó ríomhaire? Bhuel, bhí sé ag baint úsáide as teicneolaíocht a thiontaíonn guth an duine isteach i bpaicéid bheaga dhigiteacha is féidir a sheoladh thar an idirlíon chuig daoine eile. Tugtar Voice over Internet Protocol, nó VoIP, ar an teicneolaíocht seo, agus tá daoine ar fud na hÉireann agus ar fud an domhain ag tosú ar é a úsáid toisc go laghdaíonn sé na costais a bhaineann le glaonna gutháin. Ar ndóigh, baineann formhór na ndaoine a úsáideann VoIP leas as an gcóras thar an tseirbhís leathanbhanda ar íoc siad féin as – murab ionann agus an rógaire a chonaic mé féin ar an tsráid.

Go bunúsach, cuireann bogearraí VoIP ar chumas daoine – a bhfuil an trealamh ceart ceangailte acu lena ríomhairí (is é sin cluasáin agus micreafón), chomh maith le nasc leathanbhanda – labhairt lena chéile saor in aisce, is cuma cén áit ar domhan a bhfuil siad. Tá bogearraí simplí saor in aisce ar fáil a chuireann an chuid is mó den teicneolaíocht draíochta seo faoi cheilt agus a chinntíonn gur féidir le daoine díriú ar an gcomhrá agus ní ar an teicneolaíocht féin.

Costas an-íseal

Ar ndóigh, ní fiú mórán córas atá ag brath ar ríomhairí daora cumhachtacha agus nach n-oibríonn le gnáthghutháin, agus tá comhlachtaí ar nós Blueface in Éirinn (www.blueface.ie) agus Skype (www.skype.com) ag briseadh síos na teorainneacha idir glaonna ar an idirlíon agus gnáthghlaonna gutháin. Má chláraíonn tú le ceann de na comhlachtaí seo is féidir glao a dhéanamh ó ríomhaire ar an idirlíon go dtí gnáthuimhir ghutháin aon áit ar domhan ar chostas an-íseal i gcomparáid le rátaí na gcomhlachtaí teileachumarsáide traidisiúnta.

Ní nach ionadh, tá na difríochtaí costas i gcás na nglaonna idirnáisiúnta ag cruthú go leor spéise i measc daoine a bhíonn ag déanamh glaonna thar sáile go minic. Tá glaonna chuig gutháin siúil fós daor, faraor, ach tá siad níos saoire ná mar is gnách le VoIP.

Níl teicneolaíocht seo an VoIP forbartha go hiomlán go fóill, agus ciallaíonn sé sin go bhfuil fadhbanna ann faoi láthair le caighdeán na fuaime agus go dteipeann ar ghlaonna ó am go ham. Ach tá trealamh nua ag teacht ar an margadh i gcónaí chun dul i ngleic leis na fadhbanna seo. Ina measc, tá boscaí beaga cliste a chuireann ar do chumas an gnáthghuthán atá agat cheana féin a cheangal go díreach le do chóras leathanbhanda. Anois is féidir glaonna a dhéanamh ar an ngnáthslí – neamhspleách ar do ríomhaire. An t-aon difríocht a thabharfaidh tú faoi deara ná an costas níos ísle!

Agus, má tá do chóras leathanbhanda ag feidhmiú thar cábla na teilifíse nó thar seirbhís gan sreang, is féidir leat fáil réidh le do ghnáthlíne theileafóin go hiomlán. Go deimhin, tá uimhir nua, 076, á tástáil in Éirinn faoi láthair chun uimhreacha VoIP a aithint ó ghnáthuimhreacha – agus is féidir leat do sheanuimhir a choimeád freisin más fearr leat.

Ar ndóigh, tá na comhlachtaí traidisiúnta cumarsáide scanraithe ag an teicneolaíocht nua seo atá ag laghdú bhillí a gcuid custaiméirí agus tá siad ag iarraidh stop a chur leo. Ach tá súil agam nach n-éireoidh leo - tá an-áthas orm gur féidir liom glaonna saora a chur ar mo chairde thar lear sa deireadh!

Is léiritheoir/stiúrthóir i réimse na hEolaíochta agus an Oideachais é Diarmaid Mac Mathúna sa chomhlacht teilifíse Agtel (www.agtel.ie). Bíonn sé ag obair ar fhíseáin, tionscadail DVD agus pacáistí CD-ROM do réimse leathan eagraíochtaí in Éirinn agus thar lear. Lena chois sin, foilsíonn sé GaelSpell, an litreoir Gaeilge do Microsoft Word agus Office ar Windows, ar an suíomh www.cruinneog.com.