Antaine Ó Faracháin: A Mhuireann, a chara, as Dún Chaoin duit, nach ea? Inis dom beagán faoin áit sin.

Muireann Nic Amhlaoibh: Áit aoibhinn, iargúlta is ea í. Tá athrú mór tagaithe ar an áit le blianta beaga anuas ó thaobh thógáil tithe de, go mór mhór tithe samhraidh, ach tá rud éigin speisialta fós mar gheall ar an áit. Tá na daoine ann lán de spiorad agus craic. Is breá liom dul abhaile nuair is féidir liom é.

AÓF: Agus cén áit a bhfuil cónaí ort anois ?

MNA: Tá cónaí orm i nDomhnach Broc i mBaile Átha Cliath.

AÓF: Ar mhaith leat filleadh ar ais go Dún Chaoin le bheith i do chónaí ansin am éigin, nó an maith leat Baile Átha Cliath?

MNA: Fé láthair tá sé níos oiriúnaí dom a bheith i mBaile Átha Cliath agus mé ag taisteal le Danú. Tá Dún Chaoin i bhfad ó gach áit! B’fhéidir go bhfillfead abhaile am éigin sa todhchaí ach níl aon phleananna agam go fóill. Téim abhaile gach aon chúpla seachtain pé scéal é.

AÓF: Cén áit ar fhoghlaim tú do chuid amhrán? An amhráin as d’áit dhúchais féin ar fad iad?

MNA: Canaim as Gaeluinn agus as Béarla. Maidir leis na hamhráin Ghaeluinne, is amhráin ó Chorca Dhuibhne a bhformhór. D’fhoghlaimíos iad ó amhránaithe áitiúla. Tá saibhreas mór amhránaíochta aige baile againn agus ana-chuid amhránaithe nótáilte ar nós Áine “Cheaist” Ní Chatháin, Eibhlín Uí Chearna, Páidí “Mharthan” Mac Gearailt, Éilís Ní Chinnéide agus muintir Bheaglaioch.

AÓF: An bhfuil mórán amhrán agat? Cad iad na cinn atá ar do liosta agat faoi láthair, gur mhaith leat a fhoghlaim?

MNA: Is dócha go bhfuil stór réasúnta agam ach bím i gcónaí ag foghlaim. Fé láthair táim ag foghlaim “Beauty Deas an Oileáin” a chum Seán Ó Duinnshléibhe ón mBlascaod Mór.

AÓF: An dtógann sé mórán ama ort amhrán a fhoghlaim?

MNA: Ní thógann is dócha, ach tógann sé tamall go dtí go mbím ar mo shuaimhneas go leor chun é a chanadh os comhair lucht éisteachta!

AÓF: Inis dom faoin bhfeadóg mhór. Cén chaoi ar thosaigh tú air sin?

MNA: Seinneann m’athair an veidhlín agus thosnaigh mé féin ar an veidhlín agus mé ana-óg ach ní raibh mórán dúile agam ann agus, caithfidh mé a rá, ní rabhas rómhaith. Fuaireas feadóg mhór nuair a bhíos timpeall a deich agus táim á seinnt ó shin. Do bhí cúpla ceacht agam ach d’fhoghlaimíos an chuid is mó de mo chuid ceoil ag seinnt sna seisiúin aige baile agus i mBaile Átha Cliath. Chaitheas tamall i Luimneach, áit ar bhaineas amach Máistreacht sa Cheol Traidisiúnta. Do b’í an fhliúit an phríomhuirlis a bhí á staidéar agam ann.

AÓF: Cén duine nó daoine a mhúin an fheadóg mhór duit?

MNA: I dtús báire do mhúin Bríd Donnelly ó Chontae Fhear Manach mé. Maireann sí i mBaile an Fheirtéaraigh. Ansin, blianta fada ina dhiaidh sin, do mhúin Niall Keegan i Luimneach mé.

AÓF: Cén fliúiteadóir is fearr leat?

MNA: Tá ana-chuid fliúiteadóirí maithe timpeall ach is breá liom a bheith ag éisteacht le Conal Ó Gráda, Harry Bradley, agus Tom Doorley a sheinneann sa ghrúpa liom.

AÓF: Agus cén t-amhránaí is fearr leat?

MNA: Is maith liom na hamhránaithe go léir a luas níos luaithe ó Chiarraí, chomh maith le Dolores Keane, Niamh Parsons, Darach Ó Catháin agus Paul Brady.

AÓF: An bhfuil albam ar bith a thaitníonn níos mó leat ná aon cheann eile?

MNA: Níl. Éistím le gach sórt ruda! Tá na céadta dlúthdhiosca agam agus is maith liom iad go léir. Braitheann sé ar cén giúmar atá orm.

AÓF: Cén chaoi ar thosaigh an spéis seo ar fad atá agat san amhránaíocht agus sa cheol?

MNA: Tá sé ón gcliabhán agam. Bhí ceol i gcónaí sa tigh againn agus bhí an t-ádh liom go raibh an traidisiún mórthimpeall orm agus mé ag éirí aníos.

AÓF: Inis dom mar sin conas a thit sé amach gur thosaigh tú ag canadh agus ag casadh leis an ngrúpa Danú.

MNA: Tá seanaithne agam ar an veidhleadóir sa ghrúpa Oisín Mac Amhlaidh ó Thír Chonaill agus is trí Oisín a chuala na leaids mo chuid amhránaíochta agus a chuireamar aithne ar a chéile.

AÓF: An maith leat a bheith leis an ngrúpa?

MNA: Is breá liom é, cé go mbíonn sé dian go leor uaireanta. Tá an t-ádh dearg liom go bhfuil sé de sheans agam a bheith ag déanamh ceoil mar ghairm bheatha.

AÓF: Inis dom beagán faoi na ceoltóirí eile atá sa ghrúpa leat. Cé hiad agus cé as dóibh?

MNA: Tá seachtar ar fad sa ghrúpa, Tom agus Éamonn Doorley ó Ghleann na gCaorach i mBaile Átha Cliath, Benny McCarthy ó Dhún Garbhán, Óisín Mac Amhlaidh ón gCarraig i dTír Chonaill agus Donnchadh Gough agus Dónal Clancy ón Rinn.

AÓF: Cén áit a ndéanann sibh cleachtadh mar sin, más as áiteachaí éagsúla sa tír sibh ar fad?

MNA: Tagaimid le chéile, de ghnáth sa Rinn, agus tógaimid tigh ar cíos ar feadh cúpla seachtain agus bíonn cleachtadh den dá shórt againn ann!

AÓF: Is tú an t-aon bhean atá sa ghrúpa, i measc scata fear. An maith leat é sin, nó an gcruthaíonn sé aon fhadhbanna?

MNA: Tá taithí agam ar a bheith ar an aon chailín amháin. Ní chuireann sé as dom rómhór. Bíonn sé deas casadh ar mhná eile agus sinn ag taisteal mar sin féin.

AÓF: Cé a roghnaíonn na píosaí ceoil don ghrúpa?

MNA: Gach éinne. Bíonn ár dtuairimí féin againn go léir. Sin an fáth go bhfuil éagsúlacht mhór sa cheol a sheinnimid.

AÓF: An roghnaíonn tusa do chuid amhrán féin? Cé a dhéanann iad a chóiriú?

MNA: De ghnáth roghnaím féin iad agus ansin téimid ag obair le chéile chun iad a chóiriú.

AÓF: An seinneann sibh aon phíosaí ceoil atá nuachumtha ag duine den ghrúpa?

MNA: Táimid ag seinnt poirt a chum Tom agus Oisín fé láthair agus táim cinnte go mbeidh a thuilleadh ceoil á chumadh ag muintir Danú amach anso.

AÓF: An dtéann sibh thar lear go minic?

MNA: Téimid thar lear timpeall sé huaire sa bhliain. Táimid díreach tagaithe abhaile ó Mheiriceá agus Ceanada agus beimid ag tabhart aghaidhe ar Shasana agus ar Albain go luath. Táimid ag dul go dtí an tSeapáin i mí na Nollag - táimid ag súil go mór leis sin.

AÓF: Cad iad na halbaim atá déanta agaibh?

MNA: Tá ceithre albam déanta ag Danú, Danú, Think Before You Think, All Things Considered agus, an ceann is déanaí, liom féin, The Road Less Travelled. Tá albam nua á sheoladh go luath againn ar a bhfuil ceol aonair uainn go léir. Up in the Air is ainm dó.

AÓF: An bhfuil aon phlean eile agaibh?

MNA: Táimid ag obair ar DVD beo a chur amach. Beimid ag seinnt i Vicar Street ar an 6 Bealtaine agus beidh an cheolchoirm sin á taifeadadh againn.

AÓF: Cad é an rud is mó gur mhaith leat a bhaint amach fós, ó thaobh an cheoil de agus ó thaobh na hamhránaíochta de?

MNA: Níor cheapas riamh go mbainfinn amach an méid atá bainte amach go dtí seo agam. Níl uaim ach a bheith dílis don cheol, is dom féin!

AÓF: An éiríonn tú tuirseach den cheol ariamh?

MNA: Ní éiríonn. Éirím tuirseach den taisteal, áfach.

AÓF: Cén t-amhrán is fearr leat agus an bhfuil aon amhrán ann gur fuath leat?

MNA: Ní mar sin a bhraithim mar gheall ar amhráin. Oireann cinn áirithe dom agus tá cinn eile ann nach n-oireann dom.

AÓF: An gcasann tú mórán amhrán i mBéarla? Nó cén saghas meascáin atá ann idir amhráin Ghaeilge agus amhráin Bhéarla i do repertoire?

MNA: Tá meascán mór agam agus tá ana-chuid amhrán Béarla agam. Cinn chríonna agus cinn nuachumtha.

AÓF: An bhfuil aon chomhairle le tabhairt agat do dhuine a bheadh ag iarraidh a bheith ina (h)amhránaí nó ina c(h)eoltóir le grúpa ceoil?

MNA: Éist go cúramach le gach aon amhránaí agus ceoltóir a chloiseann tú. Bí ag foghlaim uathu. Coinnigh leis agus bain taitneamh as.

Tá tuilleadh eolais ar fáil faoin ngrúpa Danú ag www.danu.net agus www.danu.ws.

Is amhránaí, ceoltóir, múinteoir agus fear spraoi é Antaine Ó Faracháin. Is as Baile Átha Cliath ó dhúchas é.