Agallamh Eisiach le hAire Úr na Gaeltachta

Nuair a chuala Balor an clampar agus an chaismirt agus an challóid ar fad a bhí ar siúl ag muintir na Gaeilge faoi cheapachán Aire nua na Gaeltachta, níor shamhlaigh sé go dtiocfadh leis an Aire Mac Guí a bheith chomh gann ar Ghaeilge agus a bhí daoine a rá. Níor shamhlaigh sé go dtiocfadh le hEnda Aoibhinn Álainn muintir bhocht bhrúite na Gaeilge a mhaslú mar sin – agus, mar is iondúil, bhí an ceart ar fad ag Balor an Bladaire, mar a fuair sé amach nuair a thug sé cuairt ar an aire úr ina oifig i dTithe an Rialtais i mBaile Átha Cliath.

Balor: Comhghairdeas leat ar do cheapachán, a Aire. Tá súil agam go bhfuil tú ag socrú isteach ar do phost úr.

Mac Guí: Go raibh maith agat, a Bhaloir. Tá an áit seo deas agus álainn agus spás mór, mar atá tú féin, a Bhaloir. Tá gach duine ag socrú mé isteach agus ag fáiltiú mé fosta.

Balor: Caidé do bharúil ar an chlampar seo ar fad faoi do cheapachán?

Mac Guí: Tá mé happy amach, a Bhaloir. Ar dtús bhí mé ag séanna agus seachtanna, ach anois tá mé ar scamall a naoi. Bhí mé fear mór matamaitice nuair a bhí mé ar scoil agus tá cuimhne agam ar na huimhreacha ar fad; agus bhí mé fear mór Gaeilge fosta, ach anois tá mé fear beag Gaeilge – ach tá mé fear mór uimhreacha fós. Tá mé grá mór don Ghaeilge, mar atá tú féin, agus tá muintir na Gaeilge ag éirí tanaí ar an talamh, a Bhaloir. A Bhaloir: sin an tuiseal gairmeach. Bhí mé fear mór gramadaí fosta nuair a bhí mé óg. Gramadaí: sin an tuiseal ginideach. An bhfuil tú maith leat deoch, a Bhaloir?

Ispíní Phuball na Gaeilge

Balor: Níl mé maith liom deoch… níor mhaith liom deoch, a Aire, go raibh maith agat. Ach caidé faoin chlampar seo ar fad?

Mac Guí: Is maith liom campa go mór. Bhí mé ag campa nuair a bhí mé óg. Rinne mé tine agus itheann mé sausages gach maidin. Bhí mé a chodladh i bpuball. Sílim go raibh sé Puball na Gaeilge, a Bhaloir. Bhí mé fear mór Gaeilge ag an am nuair a bhí mé óg, ach is maith liom campa agus Puball na Gaeilge.

Balor: Clampar, a dúirt me, a Aire, ní campa Clampar!

Mac Guí: Tá cara agam agus bhí sé clamper, ach chlampáil sé carr gangster i mBaile Átha Cliath lá amháin agus tá sé bás anois. Cad é an Ghaeilge ar gangster, a Bhaloir?

Balor: Clampar, a dúirt mé. Commotion atá i gceist agam, a Aire!

Mac Guí: Sea! Tá tú ceart, a Bhaloir. Commotion: sin an focal ar gangster. Chlampáil sé carr commotion lá amháin agus tá sé ar shlí na firinscne anois. Ní raibh aon ghrá caillte idir é agus an commotion. Aon duine a bhíonn ag clampáil, bíonn a gcuid oibre gearrtha amach dóibh.

An Dá Thuarastal

Balor: An raibh tú trí chéile nuair a bhí gach duine ag tabhairt amach faoi do cheapachán, a Aire?

Mac Guí: Trí chéile? Ba mhaith liom seo a chur ar an cheirnín: níl ach céile amháin agam, a Bhaloir, agus tá sise TD fosta. Níl sí aire cosúil liomsa, ach mar sin féin tá sí mo chéile, agus tá sí an t-aon chéile atá agam. Níl trí chéile agam. Tá mé Críostaí, bíodh a fhios agat. Níl mé Mormon, ach tá cara agam Mormon agus tá seisean trí chéile agus cuireann na trí chéile mo chara trí chéile. Tá siad ar fad go hálainn agus bíonn siad gléasta suas go dtí na naonanna, agus ar dtús bhí an chraic nócha sa teach, ach anois bíonn seisean trí chéile ag na trí chéile. Tá do chuid ceisteanna an-aisteach, a Bhaloir.

Balor: A Aire, éist leis an cheist go cúramach, le do thoil: an raibh fearg an domhain ort nuair a bhí daoine ag gearán faoi do cheapachán?

Mac Guí: Fearg an domhain! Níl an domhan fearg ach ba chóir go mbeadh sé, mar tá an-chuid rudaí dána ar siúl ar domhan. Féach ar Syria. Tá sé ar fad madra ag ithe madra thall ansin. Cuireann sé mo chroí i mo bhróga. Agus féach ar an Úcráin agus an Phailistín – ó gabh mo leithscéal! Níl mé cinnte an bhfuil cead ag airí an focal sin a úsáid –féach ar Gaza. Tá mé fearg faoi sin. Tá mé in aice liom féin le fearg agus tá an domhan in aice leis féin le fearg agus tá mo chéile trí chéile faoi. Níl a fhios agam cad a bhfuil an domhan seo ag teacht go dtí! Anois an bhfuil aon cheist eile agat, a Bhaloir. Tá an-chuid ceisteanna agat.

Tobar, Níl Fhios Agam Thady

Balor: A Aire, níl mé ach ag iarraidh a fháil amach an raibh tú ar buile nuair a bhí daoine ag gearán faoi do cheapachán. Sin an méid! An raibh tú ar buile?

Mac Guí: Ar buile? Níor thug mise buille do dhuine ar bith riamh, agus níor thug mo chéile buile domsa riamh…sílim. Marcáil tusa mo chuid focal, a Bhaloir, tá do chuid ceisteanna ana- ana- ana-aisteach. Beidh mé ag caint le d’eagarthóir ar Beo.ie agus ní bheidh sé sásta, agus ní bheidh tusa sásta agus ní bheidh mise ná mo chéile ar buile.

Beidh mise ag dul go rialta go Odious Gael chun slacht agus snas a chur ar mo chuid Gaeilge. Nach raibh an píosa Gaeilge sin go hálainn, a Bhaloir? D’fhoghlaim Leamh Ó Cuinneagáin é sin domsa ar an phóca fón. Tá Leamh ana-dheas ar fad ar fad agus tá a chéile ana-dheas ar fad ar fad fosta. Sílim nach bhfuil trí chéile aige fós. Tá sé chun cur mé go dtí May Mac Ránais, an múinteoir Gaeilge. Dúirt sé liom go bhfuil mise agus May in oiriúint dá chéile agus go bhfuil mise tuillte aige. Ní thuigim cad is brí leis sin. Beidh orm é a fhéachaint suas san fhoclóir. Tá mé lán pónairí faoi dul go dtí May. Deir Leamh Ó Cuinneagáin liom go mbíonn May lán pónairí go minic fosta agus go mbromann sé mar an diabhal. Tá mé chun féachaint suas é sin fosta mar ní thuigim é fós. An bhfuil aon cheist eile agat, a Bhaloir.

Balor: Níl, a Aire, go raibh maith agat. Mar is mó a smaoiním air, tá tusa tuillte ag muintir na Gaeilge.

Mac Guí: Go raibh maith agat, a Bhaloir. Tá gach rud tobar a chríochnaíonn tobar. Beidh mé ag fáil bháis chun an t-agallamh seo a léamh ar Beo!