Tá éacht déanta ag Balor na Súile Nimhe an mhí seo, a léitheoirí dílse. D’éirigh leis agallamh eisiach a chur ar Ardeaspag na nDub, Dermo Martino, ina labhraíonn sé go hoscailte faoina chuid deacrachtaí pearsanta (agus ina labhraíonn an tArdeaspag faoi chuid trioblóidí s’aigesean fosta).
Nasc:
Le deacracht agus le mórdhua a d’éirigh le Balor a bhealach a streachailt go Droim Conrach sa chathair cois Life, áit a bhfuil dúnfort daingean ag Ardeaspag na gCaitliceach i mBaile Átha Cliath. Tá fiche troigh curtha ag Dermo le hairde na mballaí thart ar a dhúnáras, geataí a fuair sé ó champa Arm na Breataine i gCrois Mhic Lionnáin; agus meaisínghunnaí móra suite i neadacha iarainn gach deich slat óna chéile fá bharr na mballaí. Trí lá agus trí oíche a thóg sé ar Bhalor a chur ina luí ar ghardaí an Ardeaspaig nach raibh sé ina spiaire do na heaspaig, nó ina shagart i mbréagriocht.
Nuair a d’éirigh leis an pálás a bhaint amach faoi dheireadh, bhí Dermo ag fanacht leis chun fearadh na fáilte a chur roimhe. Shocraigh Balor é féin go sócúlach ar tholg breá bog, agus chuaigh Dermo ar a ghlúine ar an urlár, in áit a raibh dhá chlaig fá choinne a chuid glún ar chláir adhmaid an urláir. Bhí cuma theolaí air, amhail is go raibh sé i dtaithí ar bheith ar a ghlúine ann an t-am ar fad. Nuair a bhí an bheirt acu socraithe, bhuail sé cloigín beag airgid agus tháinig bean rialta isteach le cúpla buidéal agus cúpla gloine. D’fhliuch siad a ngoib le braon de shú na braiche, ar mhaithe leis an bheirt acu a chosaint ó luaithreach na hÍoslainne, agus chun Balor bocht a mhisniú i ndiaidh dó trí lá agus trí oíche a chaitheamh ag an gheata, gan aon ghreim bia ná néal codlata.
Agus an braon deireanach ag sileadh de bhéal an dara buidéil Jameson 15 Year Old Reserve, dúirt Balor go dtosódh sé le roinnt ceisteanna boga, chun Dermo a chur ar a shuaimhneas:
Balor: Ar mhiste leat a rá liom, a Ardeaspaig, an raibh bean agat riamh?
Dermo: Bhuel, a Bhaloir, seachas mo mhamaí agus mo chuid deirfiúracha, bhí cúpla aintín agam agus bean tí thall is abhus nuair a bhí mé i mo shagart cúnta. Agus, dar ndóigh, bhí beirt mhamó agam fosta.
Clann an Easpaig
Balor: Agus an bhfuil aon pháistí agat, a Ardeaspaig?
Dermo: Páistí Dé atá agam, a Bhaloir, a chroí. Tá milliún go leith páiste Dé faoi mo chúram san ard-deoise. Sin iad mo chuid páistí. An é sin a bhí i gceist agat?
Balor: Go díreach, a Ardeaspaig, go díreach... Ach an miste leat má théim go cnámh na huillinne anois, agus cúpla ceist chasta a chur ort?
Dermo: Ar aghaidh leat, más ea. Cuir leat.
Balor: Ceart go leor. Inis dom faoi d’óige i mBaile Átha Cliath, agus an dóigh a ndeachaigh sé sin i bhfeidhm ort.
Dermo: Bhuel, a Bhaloir, rugadh mé i mBaile Átha Cliath agus chaith mé m’óige thart ar Inse Chór. Ba ghnách linn ár gcuid laethanta saoire a chaitheamh i mBaile Formaid. Áit álainn a bhí ann an t-am sin. Ní raibh mórán den phúdar bán thart ag an am, ach bhí muid ábalta an snaoisín a cheannach gan stró ar achan choirnéal. Caitlicigh a bhí i mo mhuintir ar an dá thaobh, dar ndóigh, siar chomh fada le Naomh Pádraig.
Balor: Theastaigh uait a bheith i do shagart ó bhí tú i do ghasúr, is dócha?
Dermo: Níor theastaigh, ná baol air. Ón tús, theastaigh uaim a bheith i mo Phrotastúnach. Ní bhíonn orthu siúd dul chuig faoistin ná chuig Aifreann, agus níl peacaí marfacha acu. Thig leo cibé rud is maith leo a dhéanamh, agus ansin a rá le Dia go bhfuil siad buartha, agus bíonn gach rud i gceart. Tá saol iontach acu, na ... Daoine deasa atá iontu fosta. Tá beirt chairde agam ina bProtastúnaigh.
Balor: Is duine iontach láidir anois thú, a Ardeaspaig. Cá bhfuair tú an righne agus an stóinsitheacht? Ar shráideanna Bhaile Átha Cliath, an ea?
Dermo: Go díreach, a Bhaloir, ar na sráideanna. Nuair a shocraigh mé im’ intinn go mbeinn i mo shagart, b’éigean dom na céadta gasúr eile a throid. Bhí gach aon duine ag iarraidh dul le sagartacht.
Pillte, Pillte, a Rún Ó!
Balor: Ach shíl mé go ndúirt tú go mba mhaith leat a bheith i do Phrotastúnach?
Dermo: Tá sé sin fíor. Theastaigh uainn ar fad a bheith inár bProds, ach ní raibh an Ministéir sásta glacadh le níos mó ná beirt in aghaidh na bliana. Dá nglacfadh sé le tuilleadh, ní bheadh sé in ann a mhaíomh gur mionlach beag bocht faoi ghéarleanúint i stát naimhdeach Caitliceach a bhí iontu. Ba í an tsagartacht an dara rogha.
Balor: Maith dom m’easpa tuisceana, a Ardeaspaig, ach cén fáth sin?
Dermo: Siur nach léir duit, a Bhaloir: thig le sagairt a rogha rud a dhéanamh fosta, agus a gcuid faoistiní féin a éisteacht. Tá saol an mhadaidh bháin acu.
Balor: Agus ós ag caint dúinn ar shagairt, a Ardeaspaig, tá deacrachtaí agat le sagairt na hArdfhairce, nach bhfuil?
Dermo: Deacracht ar bith, a Bhaloir. Cé a dúirt leat go raibh deacrachtaí agam leo? Déanann siad mar a deirim leo agus sin sin. Agus i dtaca leis na heaspaig sin, déanfaidh siad siúd mar a deirim fosta, nó ní Dermo Martino is ainm domsa.
Balor: Is cuma leat nach bhfuil gean na sagart ná na n-easpag eile agat?
Dermo: Gean? Gean? Maith dom an droch-Ghaeilge, a Bhaloir, ach ní dhéanaimse gean. Tá sé sin fá choinne boigeartán.
Balor: Bhuel, a Ardeaspaig, mura bhfuil deacrachtaí agat leis na sagairt ná leis na heaspaig, cé hiad na fórsaí dorcha – na dark forces – san Eaglais Chaitliceach a ndearna tú tagairt dóibh ar na mallaibh?
Dermo: Míthuiscint a bhí ansin, a Bhaloir. Ní dark forces a dúirt mé ar chor ar bith, ach Park forces – tá a fhios agat an Park – agus cé atá ina cónaí sa Phark, a Bhaloir. Ise a bhí i gceist agam.
Balor: Íosa Mhic Giolla Máire? Ise?
Dermo: Ise! Lá amháin bíonn sí ag pógadh easpag agus ag pramsáil thart leis an Phápa, agus an lá ina dhiaidh sin bíonn sí ag glacadh Comaoineach in eaglais Phrotastúnach! Agus tá a fear céile gach pioc chomh holc léi – é féin agus a Your Country Your Call! Sin iad na Park Forces, agus tá mo chloigeann ar shiúl acu beirt. Tá do sháith ceisteanna agat anois, a Bhaloir; beidh cúpla buidéal eile againn sula n-imí tú. A Shiúr! A Shiúr! Cúpla buidéal eile ansin, más é do thoil é.