An taispeántas ealaíne is mó ar domhan. An té nach dtig leis dul ann i mbliana, gheobhaidh sé tuairim agus ábhar machnaimh faoi in alt seo Chiara Nic Gabhann.
Is mór an rírá a bhaineann de ghnáth leis an Biennale di Venezia, an taispeántas ealaíne is mó ar domhan, a tharlaíonn achan dara bliain i Veinéis agus atá ar siúl i gCathair na nDroichead faoi láthair. Bunaíodh an Biennale i 1895 le deis a thabhairt do thíortha an domhain sárthaispéantas a chruthú bunaithe ar na healaíona maisiúla agus inniu tugann an Biennale ardán do shaothar nua-aimseartha a chuimsíonn achan chineál bhlais agus dearcaidh.
Ní bhaineann an Biennale le healaín amháin agus is minic a bhaintear leas as an ócáid chun ráiteas polaitiúil a dhéanamh nó chun aird a tharraing ar fhadhbanna sóisialta domhanda. Thuig Benito Mussolini an méid sin agus bhain sé féin leas as an Biennale le taispeántas mór bolscaireachta faisisteach a dhéanamh sna 30í. Bhí sé chomh mórtasach sin as torthaí a chuid oibre gur thug sé Hitler thart ar an taispeántas.
Inniu tá pailliúin ó 88 dtír éagsúla ann agus tá deich gcinn díobh siúd ag cur saothair i láthair den chéad uair riamh, ina measc Angóla, a bhain an duais don phailliún is fearr, agus an Vatacáin. Dúirt an Cairdinéal Ravasi, stiúrthóir saothar Biennale na Vatacáine, gur deis a bhí ann an caidreamh idir an ealaín agus an creideamh a ‘atógáil’ agus é ag caint faoin taispeántas a dhéanann cuntas ar an aonú caibidil déag de Leabhar Gheineasas. Is meascán de ghrianghrafadóireacht, péintéireacht agus de fhíseán a mheabhraíonn Cruthú, Scriosadh agus Athchruthú an Domhain. In ainneoin gur thuill an cinneadh a rinne an Vatacáin páirt a ghlacadh sa Biennale moladh óna lán daoine, cháin daoine eile é ag rá nach raibh mórán doimhneachta ag baint leis an taispeántas agus gur deis chaillte a bhí ann rud fiúntach éigin a rá.
Teachtaireachtaí sa Taispeántas
Spreagann scála an taispeántais iomaíocht ghéar idir ealaíontóirí agus forais chultúrtha na dtíortha éagsúla a ghlacann páirt ann. Cuirtear béim go minic ar ealaín a theánn i bhfeidhm mar ‘eispéireas coincheapúil’ in áit mar shaothar ealaíne atá luachmhar ina cháilíocht féin agus in ainneoin nach bhfuil téama i gcoitinne ag na píosaí sa taispeántas i mbliana, is minic tagairtí iontu don tsaint, do mhí-úsáid chumhachta agus do phobail ag obair faoi scáth a chéile.
Feictear seo go soiléir i saothar Jeremy Deller i bpailliún na Ríochta Aontaithe, mar shampla, a dhíríonn súil ghéar ar intinn lucht an airgid agus na cumhachta sa phictiúr aige. Léiríonn sé éan creiche ollmhór agus jíp ina chrúba aige. Déanann an pictiúr tagairt d’eachtra a tharla i 2007 in Eastát Sandringham i Sasana nuair a scaoileadh dhá chromán cearc (éan creiche atá i mbaol a dhíothaithe) lá nuair a bhí an Prionsa Harry agus cara leis ag foghlaeireacht ann. Dúirt Deller, agus é ag caint faoin saothar, gur deis a bhí ann a mhíshasamh a chur in iúl agus go raibh fraoch an éin dírithe ar an jíp agus ar shotalacht na ndaoine a bhí á thiomáint.
Tá léargas ar shaol úr saor ó dheachtóireacht Saddam Hussein agus ó chogadh le feiceáil i bpailliún na hIaráice, a bhfuil saothar ó aon ealaíontóir déag ó áiteanna éagsúla sa tír ann agus a dhéanann ceiliúradh ar chruthaíocht agus spiorad an ealaíontóra atá in innimh saothar ealaíne a chruthú in áit nach bhfuil mórán eile fágtha.
Tá trí phíosa ealaíne ollmhóra déanta ag an ealaíontóir Síneach Ai Wei Wei agus iad le feiceáil i dtrí áit éagsúla thart ar an chathair. Déanann a shaothar suiteála, darb ainm S.A.C.R.E.D (atá le feiceáil i Chiesa di Sant Antonin) cur síos ar an seal a chaith sé i ngéibheann sa tSín i 2011. Tá sé bhosca iarainn le feiceáil san eaglais agus iad leagtha amach cosúil le sarcafagais ach amháin go bhfuil poill faire iontu a ligeann duit amharc isteach iontu amhail is dá mba chillíní iad. Taobh istigh d’achan ‘chillín’ acu feictear samhaíl mhillteanach de Ai Wei Wei, dingthe isteach sa spás beag agus é faoi scrúdú leanúnach ag beirt de lucht a ghabhála. Bíonn siad leis i rith an ama fiú amháin agus é ar an leithreas, ag ithe nó ina chodladh.
Tá an saothar seo le feiceáil mar chuid de thaispeántas neamhspleách, a thugann léargas ar an tréimhse a chaith sé i ngéibheann agus a ardaíonn ceisteanna faoin tsaoirse sa tSín. Ní hábhar iontais é nach raibh saothar Ai Wei Wei le feiceáil i bPailliún na Síne riamh agus go bhfuil suíomh idirlín oifigiúil an Biennale faoi chosc sa tSín faoi láthair. Beidh an Biennale ar siúl go dtí an 24 Samhain.