Ba iontach agus ba éachtach an bhliain í chúrsaí iomána de agus do CLG araon dar le Colm Mac Séalaigh. Is í an cheist anois, an ndéanfaidh Cill Chainnigh cúig chraobh as a chéile de an bhliain seo chugainn?

Tréigean na teanga agus forbairt na lúthchleas: dhá cheann na meá céad go leith bliain ó shin? Cén míniú atá ar an bhfás céadach a tháinig faoi CLG in imeacht 125 bliain? Bhí Colm Mac Séalaigh ag meabhrú ar na ceisteanna seo.

Chuir Colm Mac Séalaigh aithne bheag ina óige ar Mhícheál Ó Duibhir, an t-imreoir caide agus an bainisteoir foirne do Chiarraí sna blianta siar. Ba léir san am sin féin, an chlisteacht sin a thug foireann chaide i ndiaidh a chéile chun tosaigh i gcomórtais ach lámh Mick O Dwyer a bheith ar stiúir a misnigh.

Ní beag a bhfuil déanta ag muintir Chamus / Ros Muc a deir Colm Mac Séalaigh linn. Chruthaíodar páirc bhreá imeartha as an gcriathrach féin agus bhí cuma bhreá ar an bpáirc do Chomórtas Peile na Gaeltachta

Níor chuir Babs Céitinn fiacail ina chuid cainte agus é ag trácht ar chluiche na gCat in éadan Áth Cliath. Ní fíor dó a deir Colm Mac Séalaigh. Ní ligeann aon fhoireann, Cill Chainnigh san áireamh, a maidí le sruth san am nach mbraitear an dúshlán rompu rómhór.

Tuigeann Colm Mac Séalaigh nach fiú a bheith ag béiceach nó ag búireach ar an moltóir peile nó iománaíochta. Caithfear iompar na bpeileadóirí a athrú agus caithfear saol na réiteoireachta a athrú. Ní féidir a bheith ceart i gcónaí i mbreithiúnas ar eachtra agus tú ag ceann eile na páirce imeartha nuair a thit sé amach. Luíonn freagracht an athraithe ar gach éinne i réimsí éagsúla spóirt.

Bhéarfaidh Colm Mac Séalaigh siar trí chonspóidí na rothaíochta sinn chomh maith le cuntas a thabhairt san alt seo ar fhear de laochra spóirt ár linne, Lance Armstrong, agus a chuairt ar Éirinn le haghaidh Rás Tailteann na bliana seo

Chaith Colm Mac Séalaigh súil siar is aniar trí scéal an tsnúcair. Tugann sé cur síos dúinn san alt seo ar roinnt de na daoine spéisiúla, murar Hustlers iad ar nós charachtair Paul Newman, a chaolaigh isteach is amach as seomraí dorcha na sólann snúcair i dtíortha éagsúla ó thús an chéid seo caite.

Tá eolas cruinn ag Laoise Ní Bhéimis dúinn ar an tslí a bhfuil rugbaí na mban in Éirinn faoi láthair, tharla go bhfuil taithí na mblianta aici féin ar imirt an rugbaí ar gach leibhéal ón gclub go dtí an fhoireann idirnáisiúnta.

Cíorann Colm Mac Séalaigh gné thiochar an spóirt ar an saol mhór lasmuigh de chúrsaí spóirt. Léirigh mhórlaochra gorma an chéad seo caite, ó Jack Johnson go Muhammad Ali agus eile an tionchar sin.

Tá cluichí ceannais na hÉireann díreach curtha dínn againn agus beidh Sam agus Liam i dTír Eoghain agus i gCill Channaigh faoi seach go ceann bliana. San alt seo, déanann Colm Mac Sealaigh anailís ar imirt na mbuaiteoirí sna cluichí ceannais agus ar imirt a gcéilí comhraic, Ciarraí agus Port Láirge.

I rith na míosa seo caite, chaith Colm Mac Séalaigh lá taitneamhach ag breathnú ar na Géamannan Gáidhealach – nó Cluichí na nGarbhchríoch, mar a thabharfaí orthu sa Ghaeilge – a bhí ar siúl ar Eilean Sgitheanach na hAlban agus fuair sé léargas suimiúil ar an spraoi agus an spórt a bhaineann leo.

Feiceann Colm Mac Séalaigh cosúlachtaí suntasacha idir an spórt agus an chogaíocht.

Foilsíodh tuarascáil ar nósanna aclaíochta na nÉireannach le gairid ina léirítear gur chóir do lucht déanta polasaithe spóirt athruithe a chur i bhfeidhm. Pléann Colm Mac Sealaigh an tuarascáil agus na hathruithe atá molta inti.

Bíonn [i]entourage[/i] iomlán ag foirne spóirt sa lá atá inniu ann. Ach tá Colm Mac Sealaigh in amhras maidir le fiúntas na saineolaithe seo ar fad.

Deir daoine áirithe gur chóir go mbeadh cúrsaí spóirt agus cúrsaí polaitíochta go hiomlán neamhspleách ar a chéile. Ach tá Colm Mac Sealaigh in amhras faoin tuairim sin.

Is post uaigneach é post an bhainisteora spóirt. San alt seo, pléann Colm Mac Sealaigh mí-ádh na mbainisteoirí ar tháinig deireadh lena seal i gceannas le gairid.

Níl aon cheist faoi ach go mbuafaidh foirne Chiarraí agus Chill Chainnigh craobhacha Chumann Lúthchleas Gael i mbliana, dar le Colm Mac Sealaigh. Ach, cé is moite de chluichí CLG, an féidir le lucht leanúna an spóirt in Éirinn a bheith ag súil le gaiscíocht ar bith eile sna míonna atá amach romhainn?

Tá an bhliain úr ag teannadh linn, am a dhéantar buaiteoirí na gcraobhchomórtas peile agus iomána a thuar. Ach níl aon cheist faoi, dar le Colm Mac Sealaigh, ach go bhfuil bliain mhaith i ndán do Chiarraí agus Chill Chainnigh arís.

Tá stailc á bagairt ag imreoirí CLG faoi láthair mar gheall ar chúpla cúis. Tá an ceart ag na himreoirí i gcás amháin, ach níl bunús ar bith lena dara hargóint, dar le Colm Mac Sealaigh.

Cailleadh Mick Holden, sárimreoir iomána agus peile a d’imir ar fhoirne Bhaile Átha Cliath sna seachtóidí agus na hochtóidí, ar an 26 Meán Fómhair. Cailliúint ollmhór is ea a bhás, ní hamháin dá mhuintir, ach do CLG i gcoitinne, dar le Colm Mac Sealaigh.

Is mór an trua go bhfuil an “spórt” imithe as spórt, dar le Colm Mac Séalaigh. Caitheann sé a shúil siar ar a óige féin agus an bhéim a cuireadh ar rannpháirtíocht agus ar thaitneamh ar an bpáirc imeartha.

Ní aontaíonn Colm Mac Séalaigh leo siúd a deir gur sárbhliain a bhí ann do na cluichí Gaelacha ach measann sé go raibh caighdeán na himeartha go han-mhaith mar sin féin.

Tá Colm Mac Séalaigh den tuairim go mairfidh éachtaí áirithe spóirt go deo i gcuimhne agus i gcroí mhuintir na hÉireann, bua an ghalfaire Pádraig Harrington i gComórtas Oscailte na Breataine ina measc.

Tá an-díomá ar Cholm Mac Séalaigh mar gheall ar dhrochiompar imreoirí áirithe de chuid Chumann Lúthchleas Gael. An amhlaidh gur cuid normálta den chluiche í an bhruíon sa lá atá inniu ann, a fhiafraíonn sé.

Measann go leor daoine go raibh foireann pheile Chiarraí sna seachtóidí agus sna hochtóidí ar an bhfoireann ab fhearr riamh ach ní aontaíonn Colm Mac Séalaigh leis an tuairim sin.

Léirítear i dtuarascáil a foilsíodh le déanaí nach n-imríonn daoine atá ina gcónaí i gceantair atá faoi mhíbhuntáiste oiread spóirt is a imríonn an dream a bhfuil oideachas maith faighte acu agus ioncam ard á shaothrú acu. Tá an tuarascáil léite ag Colm Mac Séalaigh.

Chuir clár a chonaic sé ar TG4 le déanaí Colm Mac Séalaigh ag machnamh ar ré órga na hiomána sna nóchaidí.

Féachann Colm Mac Séalaigh ar imeachtaí stairiúla Pháirc an Chrócaigh an mhí seo caite.